معرفی انواع اتصالات مخزن آب (فیتینگ‌های مخزن پلاستیکی)

برای اینکه مخزن آب ایمن و با طول عمر طولانی داشته باشیم؛ باید اطلاعات کافی در خصوص انواع اتصالات منبع آب پلی اتیلن (پلاستیکی) داشته باشیم. در این مطلب، قصد داریم درخصوص اتصالات پرکاربرد مخزن آب و روش صحیح نصب و آب‌بندی مخزن صحبت کنیم. اتصالاتی مثل فلوتر کنترل جریان (شناور)، انواع فیتینگ، فلنج، اتصال لرزه‌گیر (لغزنده)، شیر قطع و وصل، پمپ آب، شیر تخلیه آب، صافی و موارد دیگر. این وسط از جوشکاری، سوراخ‌کاری و آب‌بندی هم باید انجام شود که توضیحات مربوطه به آن داده خواهد شد. ضمن اینکه نصب مخزن آب در ساختمان نیز شامل نکته‌هایی است که در مورد آنها در لینک مربوط به آن صحبت شده است.

نصب اتصالات مخزن

انواع اتصالات مخزن

همانطور که می‌دانید، نصب اتصالات بر روی مخزن آب پلی اتیلن نسبت به مخزن فلزی راحت‌تر است. زیرا سوراخ‌کاری آن راحت‌تر بوده و زمان کمتری نیاز دارد. جهت نصب مخزن آب به ویژه مخزن آب پلی اتیلن، نیاز به نصب اتصالات و لوازمی است که لیست آنها را در زیر قرار داده‌ایم:

• لوله‌های ورودی و خروجی آب مخزن
• فلوتر کنترل جریان (شناور)
• فیتینگ‌ها
• فلنج
• اتصال لرزه‌گیر (لغزنده)
• شیر قطع و وصل
• شیر تخلیه آب
• صافی
• پمپ

نحوه نصب اتصالات (لوله‌های ورودی و خروجی آب مخزن پلی اتیلن) چگونه است؟

به طور کلی ۹ نوع لوله برای جابجایی مایعات مورد استفاده قرار می‌گیرد که به شرح زیر است:

1. لوله چدنی
2. لوله گالوانیزه
3. لوله آهنی ریخته شده
4. لوله استیل
5. لوله مسی
6. لوله پلاستیکی (PVC)
7. لوله‌های سیمانی آزبست
8. لوله بتنی
9. لوله رسی فشرده

پرکاربردترین این لوله‌ها مخصوصا برای آب‌رسانی ساختمان، لوله‌های پلاستیکی هستند که باید حتما توسط تاسیسات کار ماهر لوله کشی انجام شود. در صورتی که ساختمانی از مخزن آب استفاده می‌کند، ابتدا باید شاه لوله آب ورودی به ساختمان بعد از کنتور به مخزن وصل شود و سپس از خروجی مخزن به داخل ساختمان خارج شود.

لوله پلاستیکی پی وی سی

فلوتر کنترل جریان (شناور)

شناور مخزن قطع کن، یکی از پرکاربردترین لوازمی است که در مخزن آب مورد استفاده قرار می‌گیرد و کار آن قطع کردن آب ورودی به داخل مخزن است. به این صورت که با پر شدن آب داخل مخزن به طور اتوماتیک، آب ورودی از شاه لوله قطع می‌شود. فلوتر و یا شناور، دو نوع مکانیکی و برقی دارد، لازم به ذکر است؛ مزیت استفاده از شناورهای مکانیکی نسبت به نمونه برقی آن ارزان‌تر بودن آن است.

نصب شناور یکی از عوامل تاثیرگذار است که باعث افزایش عمر مفید منبع آب خانگی می‌شود. این مشکل می‌تواند یکی از دلایل سر ریز و نشتی مخزن آب باشد.

فلوتر یا شناور

انواع فیتینگ مخزن آب

یکی از مهمترین و معروف‌ترین اتصالات مخزن، فیتینگ‌ها هستند. همانطور که می‌دانید کلیه مخزن‌هایی که تولید می‌شوند، مکان‌هایی جهت نصب اتصالات مخزن و فیتینگ دارند به ویژه در مخازن پلاستیکی. زیرا در این مکان‌ها ضخامت و استحکام بیشتری وجود دارد تا دیواره مخزن بتواند فشار اطراف محل اتصال را تحمل کند.

فیتینگ برنجی از اتصالات مخازن

با توجه به اینکه فیتینگ‌ها در سایزهای مختلفی تولید می‌شوند؛ خود شرکت مستقیما نسبت به نصب فیتینگ اقدام نمی‌کند و مصرف‌کننده امکان نصب فیتینگ مناسب برای مصرف خود را باید به وجود بیاورد. مگر در مواقع خاص که تولیدات سفارشی باشد. اما به طور کلی فیتینگ در چهار نوع به فروش می‌رسد که در لیست زیر انواع آنها را معرفی کردیم:

1. فیتینگ برنجی (Brass fitting)
2. فیتینگ پلی اتیلن یا ارتالون (Polyethylene fitting)
3. فیتینگ استیل
4. فیتینگ (UPVC)

نصب فیتینگ روی مخزن آب

محل نصب فیتینگ مخزن آب

نصب فیتینگ خروجی مخزن آب

فیتینگ برنجی (Brass fitting)

بهترین مورد استفاده در مخازن آب پلی اتیلن، فیتینگ نوع برنجی است که طول عمر و استحکام بالایی دارد و به خوبی آب‌بندی می‌شود. این فیتینگ، همینطور که از نامش پیداست از جنس برنج است و طول عمر بالایی دارد. دارای سایزبندی است و چنانچه به مخزن وصل شده باشد و بخواهد به ورودی و یا خروجی بزرگتری متصل شود، باید از تبدیل مخصوص آن استفاده کرد.

فیتینگ برنجی مخزن آب

فیتینگ پلی اتیلن یا ارتالون (Polyethylene fitting)

نوع دیگری از فیتینگ‌ها، فیتینگ پلی اتیلن است و همانطور که از نام آن پیداست، مانند خود مخزن از جنس پلی اتیلن است و برای آب‌بندی آن نیز از جوش پلی اتیلن استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که این کار نیاز به دقت بالایی دارد. به همین دلیل جوش آن باید توسط یک کارشناس مجرب انجام شود.

حرارت دهی مخزن آب

فیتینگ استیل (Steel fitting)

فیتینگ استیل از جنس استیل است و برای نگهداری از اسیدهای قوی استفاده می‌شود. زیرا در فیتینگ برنجی، امکان خوردگی وجود دارد و از این نوع فیتینگ، نسبت به نمونه‌های دیگر کمتر استفاده می‌شود، زیرا گران قیمت‌تر از سایر فیتینگ‌ها است.

فیتینگ استیل مخزن پلی اتیلن

فیتینگ (UPVC)

فیتینگ UPVC برای نگهداری مواد (ضد اسید) مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای قدرت و طول عمر بالا است.

فیتینگ UPVC

• فلنج

فلنج‌ها، قطعات فولادی هستند که برای برقراری اتصال بین تجهیزات به کار می‌روند و می‌توانند لوله را به اقلام (Piping) دیگری از جمله لرزه‌گیر، شیرآلات و… متصل کنند. روش‌های گوناگونی جهت اتصال لوله و اقلام به یکدیگر و یا به تجهیزات وجود دارد، مانند جوشکاری مخزن پلاستیکی و… که یکی از این موارد اتصالات فلنجی است. مهمترین دلیل استفاده از این روش، قابلیت جداسازی (Removable) آن است، به این معنی که شما در صورتی که دو عدد لوله را مستقیما به یکدیگر جوش دهید، اگر قصد داشته باشید که آنها را جدا کنید؛ بایستی بُرش‌کاری انجام شده را دوباره جوش دهید. اما در صورتی که از فلنج‌ها استفاده کنید، می‌توانید با باز و بسته کردن پیچ و مهره‌ها این کار را به راحتی در هر زمان انجام دهید.

متقاضیان مخزن، باید به مواردی همچون اتصالات و کیفیت اتصالات توجه کنید. متاسفانه برخی فروشندگان با در اختیار داشتن با هدف سوء استفاده اقدام به فروش مخازن و اتصالات بی کیفیت می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود تا در آینده نزدیک مخزن از کار بیافتد و یا حتی سلامت افراد به خطر بیافتد. تهیه مخزن از یک شرکت معتبر و برند با استانداردهای تایید شده، راه حل این مسائل است. بنابراین باید با تحقیقات قبل از خرید، بهترین برندهای فعال در این زمینه را به خوبی بشناسید.

• اتصال لرزه‌گیر (لغزنده)

در داخل زیرزمین و یا موتورخانه لوازم‌هایی وجود دارند که با جریانی که بر اثر حرکت به وجود می‌آورند، بر روی سیالات تاثیر می‌گذارند. به عنوان نمونه؛ می‌توان پمپ‌ها، کمپرسورها و… را مثال زد که با حرکات خود، ارتعاش و لرزش ایجاد می‌کنند. این لرزش به لوله‌ها منتقل می‌شود و به وسیله لوله به بخش‌های دیگر نیز انتقال پیدا می‌کند. این لرزه باید حتما متوقف شود. این وظیفه را لرزه‌گیر‌ها انجام می‌دهند که به ۳ دسته تقسیم می‌شوند:

1. آکاردئونی
2. فلزی
3. لاستیکی

نصب لرزه گیر برای مخزن

• لرزه گیر آکاردئونی

این نوع لرزه گیر برای جلوگیری از لرزش‌ها و ارتعاشات زاویه‌ای، محوری و جانبی روی خطوط لوله‌ها نصب می‌شود و جنس آن از بلوز است. خاصیت آن به این شکل است که میزان انعطاف، ضخامت، شکل بلوز و همینطور پره‌های آن قابل تغییر بوده و روی کارایی آن تاثیر می‌گذارد.

• لرزه گیر فلزی و خرطومی

این نوع لرزه‌گیر همینطور که از نامش پیداست از جنس فلز بوده است و مقاومت بیشتری نسبت به سایر لرزه‌گیرها دارد. از این رو، مصرف این نوع لرزه گیر در صنایع زیاد بوده است. لرزه گیر فلزی؛ لرزه‌ها، ارتعاشات و حتی دما و فشار را تحمل کرده و مانع ایجاد خسارت و آسیب به لوله‌ها می‌شود. نوع دیگری از لرزه‌گیرهای فلزی، لرزه گیرهای خرطومیِ فلزی است. این نوع لرزه‌گیرها، فضای کمتری را در بر می‌گیرند و در زوایای مختلف می‌توان از آنها استفاده کرد.

• لرزه گیرهای لاستیکی

این نوع از لرزه‌گیرها ارتعاشات را کنترل می‌کنند و همچنین برای جذب ارتعاشات دمایی همچون انبساط و انقباض در خط لوله کاربرد دارند. لرزه‌گیرهای غیرفلزی یا لاستیکی، بیشترین کاربرد را در میان کل لرزه‌گیرها دارند. ساختار بدنه لرزه‌گیرهای لاستیکی از لاستیک و فلز است و دما و فشار کمتری نسبت به لرزه‌گیرهای فلزی تحمل می‌کنند. حداکثر دمای تحملی لرزه‌گیرهای لاستیکی ۹۰ درجه سانتی‌گراد و حداکثر فشار تحملی ۱۶ بار است.

قیمت و خرید مخزن آتش نشانی

بیشتر بخوانید

نحوه نصب شیر قطع و وصل چگونه است؟

این نوع اتصال بعد از خروجی از مخزن نصب (قبل از صافی و لرزه‌گیر) و همانطور که از نامش پیداست، کاربرد آن قطع و وصل کردن آب خروجی از مخزن است.

شیر قطع و وصل مخزن

نحوه نصب شیر تخلیه آب

این نوع از شیرها که به شیرهای تخلیه آب معروف هستند، در صورت درخواست مشتری نصب می‌‌شوند و کاربرد آنها برای تخلیه آب ذخیره شده در مخزن است. نمونه‌هایی از این شیرها را می‌توانید در زیر ببینید.

شیر تخلیه

یکی از راهکارهای افزایش حجم مخزن در صورتی که فضای کافی برای قرار دادن یک مخزن بزرگ وجود ندارد، کوپل کردن مخازن به یکدیگر است. این امر که به کوپل هم معروف است، از نظر مهندسی نیز مورد تایید قرار گرفته است.

• نحوه نصب صافی

صافی‌ها یکی از تجهیزاتی هستند که برای گرفتن رسوبات و آلودگی‌های آب مورد استفاده قرار می‌گیرند. صافی‌ها را که با نام دستگاه تصفیه آب نیز می‌شناسند و قبل از مخزن آب به صورت یک فیلتر تک مرحله‌ای که شمال یک فیلتر الیافی است نیز نصب می‌کنند. نصب آن بعد از مخزن و قبل پمپ به صورت دو مرحله‌ای است و شامل یک فیلتر الیافی و کربی است. این صافی‌ها، علاوه بر اینکه جلوی ورود آلودگی‌ها را می‌گیرند، مانع از رسوب‌گیری تجهیزات سیستم آب‌رسانی مانند پمپ و… می‌شوند.

دستگاه تصفیه آب

• نحوه نصب پمپ

پمپ آب، یکی از اصلی‌ترین اتصالات است که کار انتقال آب مصرفی مورد نیاز در تاسیسات آبرسانی و اطفاء حریق و… را به عهده دارد. به طور کلی، عمل جابجایی آب و دیگر مایعات در صنایع مختلف توسط پمپ‌ها انجام می‌شود. در این راستا یک پمپ آب مناسب، باید علاوه بر تامین حجم آبدهی متناسب با مقدار مصرف، دارای فشار کافی جهت رساندن آب به محل مصرف نیز باشد. پمپ آب و آب‌رسانی از لحاظ اندازه و سایز، دور موتور، نوع و جنس پروانه و بدنه، نوع کاربرد و عملکرد، محل نصب و… یکی از متنوع‌ترین گروه‌های محصولات در مهندسی تاسیسات است که از پمپ‌های کوچک خطی تا پمپ‌های بزرگ توربینی را شامل می‌شود. در انتخاب پمپ مورد نیاز، باید حتما با کارشناس مجرب مشاوره کنید.

پمپ افزایش فشار آب

مکان نصب پمپ باید سر پوشیده باشد و در صورت امکان پایین‌تر از مخزن قرار بگیرد و در جای خود به خوبی نصب شود. در مکان‌هایی که امکان یخ زدگی وجود دارد، باید حتما لوله‌ها و لوازم پمپ، عایق‌بندی تانکر شوند و همینطور به علت ایجاد ارتعاش و لرزش در هنگام کار باید حتما از لرزه‌گیر استفاده شود که در مطلب روش اتصال پمپ آب به منبع ذخیره را توضیح می‌دهیم.

آموزش نحوه صحیح نصب فیتینگ برنجی بر روی مخازن پلی اتیلن (تانکر پلاستیکی)

جهت نصب فیتینگ برنجی بر روی مخزن پلی اتیلن ( تانکر پلی اتیلن/منبع پلاستیکی) کافیست مراحل زیر را انجام دهید:

1. فیتینگ های برنجی باید حتما در نقاط مشخص شده بر روی مخازن نصب شوند.
2. سپس به وسیله گردبر هم سایز فیتینگ برنجی ، محل نصب فیتینگ را سوراخ کاری نمائید.
3. در این مرحله فیتینگ برنجی مورد نظر را به همراه اورینگ از داخل مخزن به بیرون نصب نموده و واشر فلزی به همراه مهره فیتینگ را توسط آچار محکم می کنیم.

سوراخ شدن مخزن با گردبر

نحوه صحیح نصب فیتینگ ارتالون بر روی مخازن پلی اتیلن (تانکر پلاستیکی) چگونه انجام می‌شود؟

جهت نصب و جوشکاری فیتینگ ارتالون بر روی مخزن پلی اتیلن ( تانکر پلی اتیلن/منبع پلاستیکی) کافی است مراحل زیر را انجام:

1. فیتینگ‌های ارتالون باید حتما در نقاط مشخص شده بر روی مخازن نصب شوند.
2. سپس به وسیله گردبر هم سایز فیتینگ ارتالون، محل نصب فیتینگ را سوراخ کاری شود.
3. در این مرحله فیتینگ ارتالون مورد نظر را از داخل مخزن به بیرون نصب شود و اطراف فیتینگ را با استفاده از سشوار صنعتی حرارت دهید.
4. در این مرحله با استفاده از سشوار صنعتی سر شمش و محل جوش‌کاری را حرارت داده تا حالت نرم شدگی به خود بگیرد. سپس سر شمش را با زاویه ۴۵ درجه به صورت دورانی به سمت جلو حرکت داده تا دور تا دور فیتینگ به صورت صحیح، جوشکاری شود. (توجه داشته باشید که تعمیر و جوشکاری مخزن آب یکی از کارهای تخصصی نصب مخزن است و باید توسط کارشناس انجام شود.)

جوشکاری فیتینگ

راهنمای کامل نصب صحیح مخزن آب در مقاله مربوط به آن به طور کامل توضیح داده دشده است. همچنین برای آشنایی با نحوه نصب اتصالات مخازن و چگونگی انجام نصب آنها را در ویدیو زیر مشاهده می‌کنید: