چگونگی نصب مخزن آب در ساختمان (خانه، پشت‌بام، زمین و باغ)

امروزه با افزایش جمعیت و استفاده بی رویه از آب و سفره‌های آب زیزمینی با مشکلات افت فشار آب روبرو هستیم. بسیاری از ساکنان طبقات بالای ساختمان در مناطق متراکم شهری و در ساعات اوج مصرف با قطعی آب مواجه می‌شوند. از این رو، برای غلبه بر این مشکلات از یک مخزن نگهداری آب استفاده می‌نمایند. در این مطلب، نکات مهم نصب مخزن یا منبع آب خانگی در ساختمان در موقعیت‌های مختلف مانند پشت بام، باغ و ویلا ارائه شده است.

مراحل نصب مخزن

1. محل نصب مخازن باید کاملا صاف و تراز باشد.
2. محل نصب مخزن باید به صورت یکپارچه باشد و از قرار دادن آجر یا بلوک زیر مخازن خودداری شود.
3. سطح زیر مخزن بزرگ‌تر از کف مخزن باشد.
4. برای جلوگیری از آلودگی یا رشد جلبک درب مخازن همیشه در حالت بسته باشد.
5. از ذخیره مایعات با دمای بالای ۵۰ درجه سانتی‌گراد خودداری شود.
6. دور از آتش یا مواد اشتعال‌زا نگهداری شود.
7. در صورت نصب در ارتفاع از فریم یا بست‌های نگهدارنده برای جلوگیری از سقوط مخزن استفاده شود.
8. در صورت نصب به صورت دفنی حتما ضوابط مربوط به نصب مخازن دفنی رعایت شود.
9. فقط جهت ذخیره مایعات استفاده شود و تحت هیچ فشار داخلی یا خارجی قرار نگیرد.
10. در صورت پر بودن مخزن، حمل یا جابجا نشود.
11. در صورت نگهداری مایعات با چگالی بیشتر از آب مانند اسیدها، حتما از قبل با ما مشورت کنید.
12. از برخورد اجسام تیز یا برنده که تهدیدی برای بدنه مخزن است، خودداری شود.

نصب مخزن پلاستیکی در خانه

امروزه وجود مخزن آب مناسب برای ساختمان ۴ طبقه، ۵ طبقه و… الزامی است و در بند ۱۶ مقررات ملی ساختمان در این خصوص اشاره شده است. برخی از ساختمان‌ها جهت رفع مشکل افت فشار آب اقدام به نصب غیر اصولی پمپ به لوله اصلی ورودی ساختمان می‌کنند. این کار علاوه بر اینکه باعث می‌شود آب به ساختمان‌های مجاور نرسد. حتی باعث آلوده شدن آب خود ساختمان نیز می‌شود، زیرا در صورت داشتن نشتی مخزن آب یا نشتی لوله‌های آب‌رسانی در ساختمان، مواد آلوده با مکش پمپ وارد لوله‌های ساختمان می‌شوند. علاوه بر آن، این کار باعث افزایش فشار به لوله‌ها و کنتور می‌شود و در کارکرد کنتور اختلال به وجود می‌آید و باعث افزایش قابل توجه آب بهاء و هزینه‌های ساختمان می‌گردد.

لازم به ذکر است؛ نصب مستقیم پمپ به کنتور آب طبق مقررات ملی ساختمان غیرقانونی است و ضرورت استفاده از مخزن آب در ساختمان به تایید رسیده است. در صورت امکان، پمپ و مخزن ذخیره‌سازی آب را نزدیک به هم نصب کنید. همچنین قطر لوله متصل بین مخزن و پمپ را مساوی یا بیشتر از قطر ورودی پمپ قرار دهید. زیرا این کار باعث می‌شود آب داخل مخزن همیشه تازه باقی بماند. مخازن ذخیره آب انواع مختلفی نظیر، پلی اتیلن، فلزی، فایبرگلاس، بتنی و… دارند. منبع آب پلاستیکی مزیت‌های بسیاری نسبت به انواع دیگر داشته و از نظر هزینه نیز بسیار به صرفه است، به همین دلیل امروزه متقاضیان بیشتری نسبت به مخازن از نوع دیگر دارند.

در مکان‌های باز، به دلیل قرار گرفتن مخزن در مقابل تابش مستقیم نور خورشید، امکان ایجاد جلبک در مخزن به وجود می‌آید. برای از بین بردن جلبک مخزن روش‌های مختلفی وجود دارد؛ مخازن پلی اتیلن سه لایه با داشتن خواص آنتی باکتریال، مانع از ایجاد جلبک می‌شوند و در شرایط آب و هوایی مختلف نیز مقاوم هستند. به همین جهت برای نگهداری آب شرب در مکان‌های رو باز مانند پشت بام، بهترین انتخاب مخزن آنتی باکتریال سه لایه است. ظرفیت مخزن باید به گونه‌ای باشد که آب مورد نیاز تمامی واحدها را برای ۲۴ ساعت نگهداری نماید.

مخازن پلی اتیلن در اشکال (عمودی، افقی، مکعبی، زیرپله، قیفی و…) و ابعاد متنوع تولید می‌شوند و مطابق با محدودیت‌های جانمایی انواع مختلفی دارند. انتخاب مخازن پلی اتیلن افقی برای نصب در پشت بام انتخاب منطقی خواهد بود. مخازن افقی با داشتن سطح مقطع بزرگتر، در توزیع فشار ثقلی به سطح نیروی کمتری وارد می نمایند. ارتفاع مخازن افقی در هنگام وزش باد و طوفان نیز مشکل‌ساز نخواهد بود. کارخانه تهران پلیمر یارا تولیدکننده محصولات پلی اتیلن شامل مخزن پلی اتیلن با کیفیت بالاست و بیش از ۲۰ سال فعالیت و تجربه را در این زمینه دارد. این شرکت توانسته تانکرهای مختلفی در طرح‌های مختلف تولید می‌کند، برای مشاهده لیست قیمت مخزن آب و خرید آنلاین بر روی لینک آن بزنید.

در برخی از ساختمان‌ها که قابلیت نصب مخزن در پشت بام وجود ندارد، انتخاب بهترین مخزن در پارکینگ برای ساکنین اهمیت پیدا می‌کند. این مسئله به خصوص در شهر تهران از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که ازدحام ترافیک به گونه‌ای است که در پارکینگ خانه‌ها نیز باید نسبت به انتخاب مکان نصب مخزن و همینطور ابعاد و لیتراژ دقت لازم را داشت.

نصب منبع آب در پشت بام

• افزایش فشار آب ساختمان
• عدم نیاز به نصب پمپ
• عدم قطع آب در صورت قطع برق ساختمان
• دوری از محیط پر خطر برای مخزن (شعله ، ضربه ، اشیا تیز و …)
• نصب در محیط کم تردد و عدم اشغال فضای ساختمان
• امکان استفاده چند منظوره (آب شرب، آتش نشانی و آب کولر)
• امکان جابجایی و نصب آسان
• دسترسی راحت‌تر جهت شست شو و ضد عفونی مخزن

نکاتی درباره نصب تانکر آب روی پشت بام

در زمان نصب، اتصال پمپ آب به مخزن در ساختمان باید به یک سری از نکات توجه و با استفاده از آنها نوع مخزن، مکان نصب منبع و همراه پمپ یا بدون پمپ بودن را انتخاب کرد. پمپ با تبدیل انرژی الکتریکی به جریان مکانیکی آب را در سیستم به جریان می‌اندازد. مخزن و پمپ باید در نزدیکی هم و در مکان سر پوشیده نصب شوند. مهمترین نکته‌ای که در نصب منبع به همراه پمپ باید دقت شود، نصب پمپ آب بعد از کنتور است. استفاده از پمپ و تعمیر و نگهداری آن مشمول هزینه است. از این رو، نصب منبع آب در ارتفاع به خصوص نصب مخزن روی پشت بام بدون پمپ توصیه می‌شود.

محاسبه تحمل پذیری وزن مخزن آب روی پشت بام چگونه است؟

مهمترین نکته‌ای که در آموزش نحوه نصب صحیح مخزن آب وجود دارد؛ محاسبه تحمل‌پذیری وزن مخزن آب در پشت بام است. از نظر استاندارد ساختمان‌هایی که مطابق با اصول مهندسی ساخته می‌شوند، باید در هر متر مربع از سقف تحمل فشار ۳۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم وزن را داشته باشند. برای ایمنی بیشتر می‌توان مخزن را بر روی ستون نصب کرد. مکان مخزن تا اولین شیر ورودی ساختمان باید ۱۰ متر اختلاف ارتفاع داشته باشد تا فشار لازم برای یکبار اختلاف تامین شود. استفاده از پایه‌های استاندارد و شاسی‌کشی فلزی نیز برای پخش فشار و تامین ارتفاع لازم توصیه می‌شود. سطح زیر مخزن باید مسطح و کاملا یک‌دست باشد. به همین دلیل، اگر کف زمین، موزاییک شده باشد بهتر خواهد بود. مکان نصب مخزن باید به اندازه‌ای وسیع باشد که فضای کافی برای نصب شیرها و تعمیرات آن، نظافت و سرویس‌های دوره‌ای را داشته باشد.

نصب لوله‌کشی مخزن روی پشت بام

یکی از مواردی که در نحوه نصب مخزن آب در منزل باید رعایت شود “نصب لوله کشی اصولی” است. برای افزایش فشار آب تانکر باید به اختلاف ارتفاع دقت کرد. با ایجاد اختلاف بین تانکر آب و اولین شیر ورودی این مسئله رعایت می‌شود. در مخازن پلی اتیلن اتصالات برنجی بوده و در پایین و بالای مخزن قرار دارند. اتصال پایین مخازن توسط واشر و مهره‌ی مخصوص و نوار تفلون محکم و آب‌بند می‌شود. وظیفه‌ی شیر شناور جلوگیری از سر ریز شدن منبع آب است. به همین دلیل شیوه نصب شناور یا فلوتر منبع در قسمت بالا و درون تانکر خواهد بود و باید به صورت صحیح انجام شود.

توپی شیر شناور برای عملکرد صحیح باید به سمت پایین باز و بسته شود تا در صورتی که منبع آب به هر دلیلی بیش از حد پر شود و همچنین با مسدود کردن مسیر شیر ورودی مانع از وارد شدن آب بیشتر شود. برای زمان‌هایی که از مخزن استفاده نمی‌شود، باید مسیر کنارگذر در نظر گرفته شود. بنابراین از یک سه راهی در مسیر شیر ورودی استفاده تا یک مسیر برای جریان کنارگذر و یک مسیر برای بالای منبع ذخیره آب وجود داشته باشد. مسیری که به منبع ذخیره متصل می‌شود، باید به یک شیر برای کنترل جریان و شیر یک طرفه برای جلوگیری از برگشت آب مجهز باشد. مسیر خروجی منبع نیز به همین منظور باید به شیر کنترل و شیر یک طرفه مجهز باشد.

انتخاب منبع مناسب برای نصب در پشت بام (ارتفاع)

انتخاب مخزنی مناسب پشت بام (ارتفاع) خیلی حائز اهمیت می باشد. که به موارد مهمی از آنها اشاره خواهیم کرد. نخست باید با توجه به تعداد ساکنان طبقات و واحد مسکونی، حجم مخزن آب مورد نیاز را مشخص نمود. با توجه به مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان، ساختمان‌های مسکونی بیش از ۴ طبقه یا بیش از ۱۰ واحد آپارتمان باید مخزن ذخیره آب با گنجایش دست کم ۱۲ ساعت مصرف ، بر اساس ۱۵۰ لیتر برای هر نفر در شبانه روز را داشته باشد. که مخزن افقی با توجه به وزن، شکل هندسی و کیفیت بالای آن گزینه مناسبی جهت استفاده در پشت‌بام می‌باشند.

زیرا این مخازن با توجه به حالت خوابیده‌ای که دارد سطح مقطح بیشتری دارد و خطر کمتری برای پشت بام دارند. با توجه به اینکه این مخازن در فضای باز نصب می‌شود؛ پیشنهاد می‌شود از مخزن آنتی باکتریال استفاده شود. این مخازن دارای خاصیت آنتی UV، ضد جلبک و آنتی باکتریال می‌باشند. لازم به ذکر می‌باشد، نصب اتصالات بر روی مخازن پلی اتیلن بسیار راحت‌تر و سریع‌تر از سایر انواع مخازن غیر پلاستیکی صورت می‌گیرد. علاوه بر وزن کم مخازن پلاستیکی از دیگر مزایای این نوع از مخازن نسبت به سایر مخازن است.

مخازن افقی گزینه مناسب جهت نصب در پشت بام ساختمان (ارتفاع)

یکی از مصارف استفاده از این مخازن افقی، نصب آن در پشت بام (ارتفاع) هست که جهت نگهداری آب شرب، مخزن آتش نشانی، کولر و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نصب چند مخزن کوچک به جای یک مخزن در پشت بام

همانطور که می دانید مخازن آب به ویژه مخازن پلی اتیلن (پلاستیکی) را می‌توان به طریقه‌های مختلفی نصب کرد. یکی از این روش‌ها که بسیار پرطرفدار می باشد نصب در پشت بام ساختمان‌هاست. در این روش به جای نصب یک مخزن بزرگ چند مخزن کوچک متصل به هم مورد استفاده قرار می‌گیرد که به اتصال چند مخزن به یکدیگر (کوپل کردن) نیز معروف می‌باشد. این کوپل کردن معمولا به صورت سری و موازی انجام می‌شود. مزیت‌های این کار نسبت به نصب مخزن بزرگ بسیار زیاد می‌باشد. از این رو به چند مورد از آن در زیر اشاره کرده‌ایم.

• ایمنی بیشتر در خصوص خود مخزن و مواد ذخیره در آن
• در صورت ایجاد مشکل برای یک مخزن آبرسانی ساختمان قطع نمی شود.
• جهت شستشوی و ضد عفونی مخزن نیز امکان خارج کردن به نوبت مخازن وجود دارد بدونه اینکه آب ساختمان قطع شود.
• نصب و جابجایی مخزن راحت تر انجام خواهد شد.

طریقه نصب منبع آب در کنتور های مشترک و یا تفکیک شده ساختمان

ضرورت استفاده از مخزن آب در ساختمان به عواملی مختلفی بستگی دارد. نخست باید بررسی شود که کنتور در ساختمان به چه شکلی نصب شده است. یعنی کنتور مشترک (مشاع) و یا کنتور تفکیک شده برای هر واحد، اگر کنتور مشترک باشد مخزن و پمپ باید بعد از کنتور نصب و به سیستم لوله کشی ساختمان متصل شود. اما اگر چنانچه کنتور مشترک باشد، ولی اگر فقط برای یک واحد خاصی بخواهد مخزن نصب شود .طریقه نصب به این صورت می باشد که ورودی مخزن به علاوه پمپ، نخست به کنتور وصل و سپس خروجی مخزن فقط به لوله‌های آب واحد خاص متصل می گردد. ولی چنانچه کنتور واحدهای ساختمان به صورت تفکیک شده باشد. باید هر کدام از واحدها به صورت جداگانه بعد از کنتور خود اقدام به نصب پمپ و مخزن، بسته به میزان نیاز و ابعاد مخزن نمائید.

مقررات ملی ساختمان نصب پمپ و مخزن در ساختمان

🧷 لینک بند ۱۶ مقررات ملی ساختمان

نصب مخزن آب مستقل برای تک واحدی

زمانی که قصد راه‌اندازی یک سیستم تاسیسات آب در داخل یک ساختمان به صورت شخصی برای واحد خود داشته باشیم، تفکیک بودن یا مشترک بودن کنتورها در انجام پروسه تاثیرگذار خواهد بود. نصب مخزن آب مستقل برای یک واحد مسکونی امروزه در میان بسیاری از افراد ساکن در آپارتمان هم مورد توجه قرار گرفته، خصوصا برای افرادی با دیگر ساکنین ساختمان بحث و نزاع دارند. اما نصب مخزن برای یک تک واحدی از جمله مواردی است که برای خانه‌های ویلایی هم کاربرد دارد.

نصب مخازن ذخیره آب برای خانه ویلایی

حجم مخازن مصرفی برای ساختمان‌های ویلایی و ساختمان آپارتمانی با همدیگر متفاوت هستند و حجم مخازن ساختمان ویلایی به ازای مصرف آب متفاوت است. به طور کلی، اگر برای یک ساختمان ویلایی بخواهیم مخزن مناسبی را پیشنهاد دهیم، مخزن آب ۵۰۰ لیتری را در نظر می‌گیریم. اما محاسبه حجم مخزن آب در این شرایط از جمله نکات مهم قبل از خرید مخزن به شمار می‌رود.

نصب تانکر آب در باغ

یکی از پارامترهای تعیین کننده نوع مخزن در باغ، متراژ و عوامل محیطی است. در باغ‌ها و باغچه‌هایی که به حجم آب محدودی نیاز است، استفاده از مخازن پلی اتیلن به صرفه خواهد بود. این مخازن علاوه بر نصب و جابه‌جایی آسان برای استفاده در محیط باز باغ مناسب هستند. با نصب مخزن در ارتفاع فشار لازم برای جریان آب درون لوله‌ها و آبیاری به صورت قطره‌ای نیز تامین می‌شود. در هنگام نصب این مخازن در باغ باید به نکته زیر توجه کرد. سطح زیر مخزن باید مقاوم و مسطح باشد.

بر اثر وارد شدن نیروی وزن مخزن به بستر نرم خاک، مخزن به مرور آسیب می‌بیند و دچار شکست می‌شود. تغییر شکل مخزن در راستای تغییر زاویه پایه مخزن ناشی از فرو رفتن خاک و تغییر شکل آن اجتناب ناپذیر است. به طور کلی فوندانسیون پایه مخزن باید تراز، مسطح و محکم باشد. مخازن پلی اتیلن اتمسفریک بوده و برای کار کردن نیاز به فشار اضافی ندارند. لوله خروجی هوا یا ونت در بالای مخزن برای زمانی که اختلاف سطح در زیر مخزن وجود داشته باشد، کاربرد دارد. استفاده از مکش در خروجی باعث تغییر شکل مخزن و در نهایت شکست آن می‌‌شود.