صفر تا صد مخزن GRP جی آر پی (مخازن فایبرگلاس یا کامپوزیتی)

مخزن GRP نوعی مخزن مادولار است که همانند مخازن SMC و FRP از فایبرگلاس و الیاف شیشه تولید می‌شود و معمولا برای ذخیره سازی آب در صنایع بزرگ استفاده می‌شود. در این مقاله، اجزای تشکیل دهنده مخزن جی آر پی را به همراه چگونگی فرآیند ساخت آن، مزایا و کاربردهایش بررسی می کنیم. همینطور انواع مخازن کامپوزیتی مثل SMC و FRP را به همراه مزایا و کاربرد آنها معرفی می‌کنیم، سپس آنها را با مخازن پلی اتیلن مقایسه می‌کنیم.

مخزن GRP چیست؟

مخزن GRP (مخفف: Glass Reinforced Plastic) به فارسی به معنی “پلاستیک تقویت شده با شیشه”، منبعی مدولار و با حجم زیاد است که با الیاف شیشه تولید می‌شود. این مخزن از نوع مخازن کامپوزیتی و فایبرگلاس است و با نام مخزن فایبرگلاس، مخزن کامپوزیتی و پانلی هم شناخته می‌شود. مخازن جی آر پی، قابلیت ذخیره آب شرب در محیطی به دور از آلودگی و باکتری را فراهم می‌کنند و از آنها در صنایع مختلف، مانند آبیاری زمین، تصفیه خانه‌ها و ساختمان‌های تجاری و مسکونی و در زمینه آتش نشانی استفاده می‌شود.

فرآیند تولید مخازن GRP

مخزن GRP از روش‌های مختلفِ ماتریس پلیمری ساخته می‌شود و با مخزن SMC و مخزن FRP در یک دسته قرار می‌گیرد. بیش از ۴۰٪ مخزن جی آر پی از الیاف شیشه و در فرآیند ساخت آن، از سیم‌پیچی فیلامان و روش‌های مختلفی مانند BMC، SMC، رشته‌پیچی و Dual Laminate استفاده می‌کنند. این اتصالات از پیچ و مهره مدولار تشکیل می‌شود و برای ساخت پنل‌های فلزی یا همان قطعات مخزن از فرآیند قالب‌گیری فشرده مواد کامپوزیت استفاده می‌شود. قطعات مخزن GRP به صورت مجزا و طی فرآیند قالب‌گیری فشرده تولید می‌شوند و عملیات زیرسازی مخازن جی آر پی، از جمله مهمترین مراحل ساخت این مخزن است که با استفاده از اتصالات فلزی (پیچ و مهره)، از جنس فولاد ضد زنگ یا ورق گالوانیزه به اسکلت بندی مخزن متصل می‌شود.

مخازن مدولار

قبل از ساخت مخزن GRP، محاسبه نقشه محل نصب از پارامترهای ضروری است که ابعاد و قیمت آن را مشخص می‌کند. روش قالب‌گیری مخزن‌های GRP گرمانرم است و در دمای ۱۳۰ درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود به همین دلیل، طراحی ظاهری این مخازن به صورت ارگونومیک یا مدولار (Modular) است و قابلیت تولید در ابعاد گوناگون را دارد، یعنی منطبق با سفارش مشتری طراحی می‌شود. مخازنی از این قبیل را مخزن ماژولار یا مدولار می‌نامند که اصلی‌ترین قابلیت آنها، اضافه شدن حجم آنهاست.

جنس مخزن GRP

مخزن جی آر پی، از جنس فایبرگلاس است که از ترکیب الیاف شیشه، مواد پلیمری و پشم شیشه ساخته می‌شود و برای تقویت سازه مناسب است. این مخازن با استفاده از رزین‌های پلی استر با وینیل استر در قطرهای بالا تولید می‌شوند و همینطور می‌توانند توسط پوشش‌های فلوئورو پلیمر یا پلی پروپیلن ساخته شوند. استفاده از الیاف شیشه در ساختار این مخزن، باعث شده تا میزان استحکام و مقاومت آنها در برابر نیروهای کششی و الکترواستاتیک، بالا باشد.

اجزای تشکیل دهنده مخزن جی آر پی

• ورودی
• خروجی
• دریچه
• پنل
• صفحه توری (الیاف پشم شیشه)
• اتصالات (پیچ و مهره)
• پایه‌های نگهدارنده پنل مخازن
• نردبان‌های خارجی

مزایای مخزن GRP

• مقاومت بسیار بالا
• مقاوم در برابر خوردگی
• وزن پایین و مناسب برای جابجایی
• امکان مونتاژ در محل
• مقاوم در برابر نور آفتاب و اشعه فرابنفش
• دارای خاصیت آنتی باکتریال
• طول عمر بالا

کاربرد مخزن GRP

مخزن GRP یا مخزن فایبرگلاس، در صنایع مختلف مانند واحدهای مسکونی و اداری، آتش‌نشانی و همچنین برای تولید کنندگان کلر قلیایی، خمیر چوب و کاغذ، سرکه، کود شیمیایی، پالایش، فرآوری مواد غذایی و تجهیزات مربوط به کنترل آلودگی هوا کاربرد دارد. مخزن جی آر پی، برای ذخیره آب، مواد شیمیایی، فرآورده‌های پتروشیمی، پساب‌های صنعتی و کارخانجات نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مخازن در میان صنایع مختلف، محبوبیت زیادی دارند و مطابق با استاندارد BS 4994 ساخته می‌شوند.

انواع مخازن کامپوزیتی

• مخزن GRP
• مخزن SMC
• مخزن FRP

مخزن SMC و کاربرد آن

مخزن SMC (مخفف: Sheet Molding Compound)، نوع دیگری از مخازن کامپوزیتی است که از پنل‌های با کیفیت از پیش ساخته شده در ابعاد یک متر در یک متر است و به عنوان یکی از مقاوم‌ترین سازه‌ها از نوع فایبرگلاس شناخته می‌شود که در حجم‌های بالا از آن استفاده می‌شود. این تانکرها در انبارهای مختلف مانند انبارهای آب ساختمان‌های مسکونی، هتل‌ها و مدارس کاربرد دارد و از مواد غیر سمی و دارای مقاومت بالا تولید می‌شود و به طور گسترده، در زمینه‌های تجاری، مسکونی، صنعتی یا کشاورزی و برای ذخیره سازی آب گرم و سرد استفاده می‌شود.

مخزن FRP و کاربرد آن

این مخزن همانند مخزن GRP در صنایع مختلف کاربرد دارد، با این وجود که از اصلی‌ترین قابلیت‌های آنها می‌توان به ذخیره مواد خورنده شیمیایی و سیستم‌های تصفیه اشاره داشت. صنایع فاضلاب، تصفیه آب، سیستم‌های پمپاژ و عایق‌کاری مواردی هستند که می‌توان از آنها برای “مخازن اف آر پی” استفاده کرد.

تفاوت مخزن کامپوزیتی و مخزن پلی اتیلن

مهمترین ویژگی مخازن کامپوزیتی استفاده از فایبرگلاس در ساختار آنهاست که باعث ایجاد مقاومت رطوبتی و حرارتی بالایی در آن می‌شود.

سوالات متداول