آبگرمکن (پکیج) دستگاهی است که برای گرم کردن آب برای مصارف خانگی یا صنعتی استفاده میشود. این دستگاه از منابع انرژی برق، گاز یا انرژی خورشیدی برای گرم کردنِ آب استفاده میکند و سپس آب را در یک مخزن ذخیره میکند. آبگرمکنها معمولا برای تامین آب گرم جهت حمام کردن، پخت و پز، تمیز کردن و گرمایش فضاها استفاده میشوند. در این مطلب با چگونگی عملکرد سیستم آبگرمکن و انواع مختلف آن آشنا میشویم.
انواع آبگرمکن
عمده استفاده مردم در آپارتمانها از پکیج یا آبگرمکن دیواری است. اما به طور کلی آبگرمکنها به انواع مختلفی تقسیم میشوند که در لیست زیر انواع آنها را مشاهده میکنیم:
- آبگرمکن زغالی
- آبگرمکن نفتی
- آب گرمکن گازی
- آبگرمکن خورشیدی
- آبگرمکن برقی
- آبگرمکن برقی بدون مخزن
- آبگرمکن بدون مخزن
- آبگرمکن متراکم

پکیج یا آبگرمکن دیواری چگونه کار میکند
آبگرمکن دیواری (پکیج دیواری)
پکیج، دستگاه گرمایشی است که به عنوان جایگزینی برای سیستمهای گرمایشی به کار گرفته میشود. پکیج اندازه کوچکتری نسبت به آبگرمکن زمینی دارد و از آبگرمکنهای دیواری بزرگتر است که یکی از مزایای مهم این دستگاه، کوچک بودن و فراهم کردن همزمان آب گرم و گرمایش ساختمان است.
آبگرمکن چگونه کار میکند؟
به طور کلی پکیج برای گرم کردن آب، همزمان به برق و گاز نیاز دارد. البته بسته به نوع مصرف انرژی، ممکن است پکیج دیواری آب را با برق گرم کند. بنابراین پکیج برقی، فقط با برق و پکیج گازی همزمان با برق و گاز کار میکند.
عملکرد پکیج با باز شدن شیر آب گرم، جریان آب توسط یک سنسور تشخیص داده میشود. در این زمان مشعل به وسیله جرقهزن روشن میشود و آب جاری با یک مبدل حرارتی گرم میشود. پکیجهایی وجود دارند که دارای دو مبدل حرارتی هستند. آنها گرم کردن آب ورودی را با گرمای گاز خروجی انجام میدهند. کنترل مقدار گاز ورودی به مشعل با یک ترموستات صورت میگیرد، این امر باعث میشود تا دمای از قبل تعیین شده، حفظ شود.
مراحل کلی عملکرد آبگرمکن گازی:
- باز شدن شیر آب گرم: وقتی شیر آب گرم باز و فشار آب باعث فعال شدن سنسور جریان آب میشود.
- فعال شدن مشعل: سنسور به سیستم کنترل، فرمان میدهد تا مشعل روشن و گاز وارد مشعل شده و با جرقهزن شعله ایجاد میشود.
- گرم شدن مبدل حرارتی: شعله مشعل، مبدل حرارتی (لولههای مسی یا فولادی) را گرم میکند.
- عبور آب از مبدل: آب سرد از طریق لوله وارد مبدل و با عبور از آن، گرم میشود.
- تنظیم دما: سنسور دما دمای آب خروجی رو بررسی و در صورت نیاز، شعله رو کم یا زیاد میکند.
- خروج آب گرم: آب گرم از خروجی به سمت شیر آب یا دوش هدایت میشود.
- خاموش شدن مشعل: وقتی شیر آب بسته شود، جریان آب قطع و مشعل خاموش میشود.
در آبگرمکنهای برقی: المنتهای حرارتی داخل مخزن یا لولهها قرار دارند که با عبور جریان برق، گرم میشوند و آب رو گرم میکنند. ترموستات دما رو کنترل میکند تا آب بیش از حد داغ نشود.
عملکرد پکیج در حالت تابستانی چگونه است؟
در تابستان هنگامی که شیر آب گرم باز میشود، سنسور فشار، مشعل را روشن میکند و بعد از بستن شیر آب گرم، پکیج خاموش میشود. این دستور از طریق برد کنترل الکترونیک پکیج صادر میشود. زمانی که این دستور صادر میشود، مبدل حرارتی ثانویه پوسته لوله، فورا آب گرم را تولید میکند.
عملکرد پکیج در حالت زمستانی چگونه است؟
وظیفه پکیج آبگرم در فصل زمستان متفاوت است. چون علاوه بر گرم کردن آب مصرفی باید رادیاتور و مدارهای گرم کننده را نیز گرم نماید. در این سیستم، اولویت با آب گرم مصرفی است. وقتی شیر آب گرم باز میشود. سنسور برقی مدار، رادیاتور را تا زمانی که آب گرم مصرفی باز است، قطع مینماید. اما این موقت است و با بسته شدن شیر آب گرم مدار آبگرم رادیاتور وصل می گردد. به این گونه همیشه آب گرم به صورت آنی در دسترس است.

آبگرمکن یا پکیج چگونه کار میکند
تعمیرات آبگرمکن چگونه انجام میشود؟
تعمیرات پکیج (شوفاژ دیواری) شامل چندین مرحله است و بستگی به نوع مشکل دارد. اگر پکیج روشن نشود، ابتدا باید بررسی کنید که برق و گاز متصل هستند یا نه. سپس فیوزها و سیمکشی را چک کنید و فشار آب آپارتمان را بررسی کنید که حداقل ۱ بار داشته باشد. ممکن است؛ شعله خاموش باشد، ترموستات و سنسور حرارتی را چک کنید، گرفتگی مبدل حرارتی میتواند علت این باشد که در صورت نیاز، رسوبزدایی شود. البته از قبل با در نظر گرفتن دلایل تشکیل رسوب در منبع پکیج میتوانید مشکل را حل کنید.
انواع مشکلات احتمالی که برای پکیج میتواند اتفاق بیوفتد شامل موارد زیر هستند:
مشکلات رایج عملکردی:
- روشن نشدن پکیج: به دلیل قطع برق، فشار پایین آب یا گاز، خرابی مشعل یا سنسورها
- خاموش شدن ناگهانی: ایراد در ترموستات، افت فشار، نشتی یا خرابی پمپ
- نوسان دمای آب گرم: تنظیم نبودن شعله، رسوب در مبدل، خرابی سنسور دما
- گرم نکردن آب یا شوفاژها: خرابی فلوسوئیچ، رسوبگیری، هوا گرفتن سیستم
مشکلات مربوط به گاز و دودکش:
بوی گاز یا دود: نشتی گاز، نصب اشتباه یا گرفتگی دودکش
روشن شدن انفجاری: فاصله نامناسب الکترود جرقهزن، فشار زیاد گاز
در صورتی که پکیج نشتی داشته باشد، ممکن است مشکل از شیر اطمینان، اتصالات یا مبدل حرارتی باشد. بنابراین باید اتصالات را سفت کنید یا در صورت نیاز قطعه معیوب را تعویض کنید. اگر صدای غیر عادی از پکیج شنیده میشود، ممکن است هوا در سیستم باشد که باید هواگیری شود. در این شرایط یا پمپ خراب شده یا پکیج دچار رسوب گرفتگی شده است.
مشکلات مربوط به آب و فشار:
نشتی آب از پکیج: خرابی اتصالات، ترک در مبدل حرارتی، ایراد در شیر اطمینان
افت یا افزایش فشار: نشتی در سیستم، خرابی شیر پرکن یا پمپ، هوا گرفتن رادیاتورها
مشکلات مکانیکی و الکترونیکی:
صدای زیاد پکیج: هواگیری ناقص، رسوبگیری، خرابی پمپ یا فن
کار نکردن دکمهها یا برد الکترونیکی: خرابی برد، سنسورها یا ترموستات
روشن ماندن فن: ایراد در دودکش، جرقهزن یا برد کنترل
مشکلات مربوط به رادیاتورها:
سرد بودن قسمتهایی از رادیاتور: هوا گرفتن، رسوبگیری، خرابی فلوسوئیچ، تنظیم نبودن دما
گرم شدن رادیاتور آب پکیج در تابستان: باز بودن شیرهای رفت و برگشت
علائم خرابی منبع انبساط پکیج
یکی از اصلیترین اجزای پکیج (آبگرمکن دیواری) ، منبع انبساط است که آب درون آن ذخیره میشود. این قطعه از اصلیترین اجزای پکیج است. برخی از نشانهها و علائم خرابی منبع انبساط پکیج عبارتند از:
- نوسان شدید فشار آب: عقربه فشارسنج پکیج در حالت گرم و سرد بیش از ۰.۵ تا ۱ بار تغییر میکند.
- خروج آب از والف منبع: هنگام تست، بهجای هوا، آب از والف خارج میشود که نشوندهنده پارگی دیافراگم داخلی است.
- افزایش فشار غیرعادی: فشار مدار گرمایش بالا میره و باعث فعال شدن شیر اطمینان و نشت آب میشود.
- افت فشار ناگهانی: بعد از سرد شدن آب، فشار بهشدت کاهش پیدا میکنه و پکیج خاموش میشود.
- گرم نشدن رادیاتورها یا آب مصرفی: به دلیل اختلال در گردش آب و تنظیم فشار به وجود میآید.
- صدای غیرعادی از پکیج: مثل ضربه یا لرزش، ناشی از نوسان فشار یا عملکرد ناقص منبع است.
سیستم ایمنی پکیج
پکیجها دارای یک سیستم کنترل الکترونیکی به نام ECU هستند. این سیستم وظیفه کنترل عملکردهای پکیج از جمله کنترل دما، جرقه زدن، جریان گاز و مدولاسیون را بر عهده دارد. ایمنی پکیج نیز به عهده این سیستم است. زمانی که مشکلی به وجود آید، سنسوری ورود گاز را به طور خودکار قطع میکند. با باز کردن آبگرم در هر کجای خانه، جریان آب به وسیله سنسور جریان آب تشخیص داده میشود. این سنسور به ECU متصل است. پس از آن ECU گاز را باز و با جرقه زدن شروع به کار کرده و شعله روشن میشود. زمانی که آتش به وسیله سنسور شعله تشخیص داده میشود، جرقه زن کارش تمام میشود.
سرویس پکیج چگونه انجام میشود؟
نحوه سرویس پکیج اینگونه است که باید ابتدا لولههای آب بررسی شود و در صورتی که رسوب در آنها وجود داشته باشد، با مواد شوینده قوی و یا اسید شستشو داده شوند. پس از آنکه سرویس لولههای آب را انجام دادید، باید دودکش را بررسی کنید که تکان نخورده باشد و گاز را به داخل محیط پس ندهد یا اینکه شیء خارجی آن را مسدود نکرده باشد. در مرحله بعد، اتصال گاز به پکیج را بررسی کنید و آن را محکم کنید.

