چک لیست نگهداری از مخزن آب ، نموداری از مواردی است که باید به صورت دورهای در مورد مخازن بررسی شود. همانطور که سرویس و تعمیر پمپ آب اهمیت دارد، نگهداری از مخازن نیز به دلیل تامین و ذخیرهسازی آب، اهمیت زیادی دارد. این چک لیست به افزایش سطح ایمنی و شناسایی مشکلات کمک میکند. نظارت و بررسی کیفیت آب آشامیدنی و بهداشتی بودن آب، تاثیر مستقیم روی سلامتی شما و خانواده شما دارد، بنابراین نباید از آنها غافل شد. در این مطلب، موارد مختلفی را به صورت جداگانه در مورد مخازن ذخیرهسازی مایعات بررسی میکنیم.

چک لیست بازبینی تجهیزات مخزن به صورت دورهای
لیست مواردی که باید در زمان نگهداری از مخزن چک شود
افرادی که مسئولیت بررسی منابع ذخیره را دارند، حتی اگر تخصصی هم در زمینه تاسیسات آب نداشته باشند، میتوانند با یادداشت این موارد چک لیست کاربردی در زمان نگهداری از مخازن آب در اختیار داشته باشند.
- بررسی نشتیها و ترکهای مخزن
- بررسی سطح آب و فشار مخزن
- بررسی عملکرد شیرها و اتصالات
- اطمینان از سلامت پمپها و سنسورها (در صورت وجود)
- بررسی کیفیت ظاهری آب (رنگ، بو، ذرات معلق)
- تمیز کردن داخلی مخزن در صورت نیاز
- آزمایش کیفیت آب برای بررسی میزان آلودگی و مواد شیمیایی موجود
- تنظیم مجدد شناورها و سنسورها برای عملکرد بهتر
- اطمینان از عدم رشد جلبکها و باکتریهای مضر در مخزن
- بررسی کیفیت ظاهری آب (رنگ، بو، ذرات معلق)
- تمیز کردن داخلی مخزن در صورت نیاز
چک لیست بازرسی میتواند به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی یا سالانه تنظیم شود. در ادامه برخی از موارد کلیدی برای هر بازه زمانی آورده شده است:
(بازرسی روزانه و هفتگی):
- بررسی نشتیها و ترکهای مخزن
مشاهده سطح مخزن برای شناسایی نشتی آب یا ترک خوردگی مخزن، یکی از مواردی است که میتواند روزانه یا هفتگی بررسی شود. اگر مخزن شما دچار نشتی شده باشد، ممکن است آسیبها و ضررهای زیادی را به شما تحمیل کند و بهتر است هرچه زودتر برای جلوگیری از گسترش نشتی جلوگیری کنید.
- بررسی سطح آب و فشار مخزن
در صورتی که متوجه افت فشار آب در ساختمان شدهاید، حتما نسبت به بررسی و چک کردن مخزن اقدام کنید. در برخی شرایط، مشکل از پمپ آب است و حتی ممکن است افت فشار آب شهری باعث این کمبود فشار شده باشد.
- بررسی عملکرد شیرها و اتصالات
اتصالات مخزن باید به درستی چفت و بست شده باشند. جنس فیتینگهای ورودی و خروجی، نسبت به شرایط محیطی و موقعیت مخزن میتواند برنجی یا فلزی باشد. بررسی لولهها به صورت هفتگی و اطمینان از عملکرد آنها در حفظ و نگهداری بهتر مخزن شما تاثیرگذار است.
- اطمینان از سلامت پمپها و سنسورها (در صورت وجود)
شنیدن صداهای غیر عادی از پمپ به همراه لرزش شدید، ممکن است نشاندهنده خرابی پروانههای پمپ باشد. در این شرایط میتوانید با یک نگاه معمولی از عملکرد مناسب پمپ باخبر شوید و اگر نشانهای از نشتی در نزدیکی پمپ مشاهده کردید، از خرابی آن جلوگیری کنید.
ممکن است مشکل برقی باشد. در این شرایط میتوانید جریان پمپ را بر حسب آمپر با استفاده از دستگاه اندازهگیری کنید، تا از اطمینان عملکرد صحیح پمپ باخبر شوید. همینطور اگر متوجه قطعات فرسوده شوید، میتوانید نسبت به تعویض قطعات فرسوده اقدام کنید.
- بررسی کیفیت ظاهری آب (رنگ، بو، ذرات معلق)
اگر متوجه تغییر طعم و مزه در آب شدید، برای بررسی مخزن یا پمپ به یکدیگر اقدام کنید. کیفیت آب ممکن است در اثر ایجاد رسوب یا آلودگیهای موجود در مخزن ذخیره از بین رفته باشد. برای حل این مشکل باید نسبت به شستشو و نظافت مخزن اقدام کنید که بهتر است به صورت دورهای از قبل به صورت پیشگیرانه انجام شود.
(بازرسی فصلی هر ۳ تا ۶ ماه):
- تمیز کردن داخلی مخزن در صورت نیاز
شستشو و نظافتکاری مخزن باید به صورت دورهای و هر چند وقت یکبار انجام شود. این کار برای پیشگیری از ایجاد جلبک در مخزن و همینطور برای از بین بردن آلودگیهای ناشی از ایجاد رسوب در دیوارههای مخزن انجام میشود. شستشو با آب پرفشار و برسهای مخصوص و صنعتی با استفاده از محلولهای ضدعفونیکننده و شویندههای مناسب انجام میشود.
- آزمایش کیفیت آب برای بررسی میزان آلودگی و مواد شیمیایی موجود
آزمایش کیفیت آب با تعیین pH آب مشخص میشود. بررسی میزان اسیدی یا قلیایی بودن آب با آزمایشهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبیولوژیکی مشخص میشود. پس از بررسی مواد معدنی، سدیم، پتاسیم، آهن و نیترات میتوان کیفیت آب را مشخص کرد.
- تنظیم مجدد شناورها و سنسورها برای عملکرد بهتر
بررسی شناور مخزن (فلوتر)، اهمیت زیادی در عملکرد صحیح سیستم آب دارد. تنظیم سطح آب داخل مخزن و کنترل ورود و خروج، به وسیله شناور انجام میشود. بررسی عملکرد شناور مانع از تغییر سطح آب و سرریز شدن یا خشک شدن آب از مخزن میشود.
- اطمینان از عدم رشد جلبکها و باکتریهای مضر در مخزن
جلوگیری از نور مستقیم از ایجاد جلبک در مخزن جلوگیری میکند. مخازن سه لایه پلاستیکی از یک لایه میانی مشکلی رنگ تشکیل شدهاند که در مقابل تابش نور خورشید و اشعه یو وی مقاوم میشود. ضمن اینکه با اختراع مخزن آنتی باکتریال و بهداشتی، ایجاد جلبک و رسوب در مخزن توسط مواد نانو مقاومت پیدا کرده است. مخازن هیدروفوب به تازگی با خاصیت ضد رسوب و ضد باکتری تولید شدهاند.
- بررسی کامل سیستم لولهکشی و تعمیرات مورد نیاز
زمانی که با کاهش فشار آب مواجه میشویم؛ ممکن است لولههای ساختمان دچار نشتی شده باشد. اگر این نشتی با چشم مشاهده نشود به دنبال صداهای غیر عادی مانند لرزش به دلیل وجود هوا و مشکلات فشار در لولهها باشید. در صورتی که لوله را پیدا نکنید از دستگاههای تخصصی برای شناسایی لوله استفاده میشود. گاها ممکن است این مشکل از فرسودگی لولهها باشد.
بررسی ساختار کلی مخزن از نظر دوام و ایمنی
مواردی مانند مواد اولیه مخزن، مقاومت در برابر ضربه و خوردگی، کنترل جوش و درزها، مقاومت اتصالات و… از عواملی هستند که ساختار کلی مخزن را مشخص میکنند. اما برای نصب مخزن حتما باید عملیات زیرسازی مخزن را جدی بگیرید. در صورتی که مخزن در مکانی قرار گرفته باشد که لرزش در آن به وجود بیاید، احتمال دارد تا مخزن خیلی زود از بین میرود. بررسی تراز بودن سطح زیر مخزن از جمله موارد مهمی است که باید حتما بررسی شود.
ارزیابی کلی شرایط عملکرد سیستم ذخیرهسازی و توزیع آب، شامل بررسی قابلیتهای مخزن، لولهکشی، فشار و کیفیت آب تا عملکرد بهینه و ایمن است. پایداری تامین آب، جلوگیری از نشتی و افت فشار و حفظ کیفیت آب از مراحل کلیدی این ارزیابی هستند. اما از اینها مهمتر حجم و ظرفیت مناسب مخزن است که باید در ابتدا به درستی انتخاب شود.

بازرسی دورهای مخزن با چک لیست
دستورالعمل ایمنی مخازن سوخت
بازرسی مخزن آب در بازههای زمانی مختلف به حفظ کیفیت آب، ایمنی و طول عمر مخزن کمک میکند. در صورتی که مخزن صنعتی باشد مانند مخازن سوخت، ممکن است در صورت رعایت نکردن ایمنی، مواد شیمیایی در آن منفجر شود. در این شرایط، چک لیست نگهداری ایمن مخازن، بسیار اهمیت پیدا میکند:
(لیست مواردی که در زمان نگهداری از مخازن سوخت باید رعایت کرد):
- استفاده از مواد مقاوم در برابر خوردگی و حرارت
- نصب سیستم تهویه مناسب برای جلوگیری از تجمع بخارات خطرناک
- رعایت فاصله ایمن بین مخزن و دیگر تجهیزات یا ساختمانها
- در نظر گرفتن سیستمهای هشداردهنده و حسگرهای نشتی
- ممنوعیت روشن کردن آتش یا استفاده از ابزار جرقهزا در نزدیکی مخازن
- رعایت روشهای ایمن در پر کردن و تخلیه سوخت
- آموزش کارکنان برای مدیریت مواد قابل اشتعال
- داشتن سیستم خاموشکننده آتش مناسب (مانند فوم یا CO2)
- ایجاد مسیرهای خروج اضطراری و آموزش کارکنان درباره روشهای تخلیه ایمن
- اطلاعرسانی سریع در صورت بروز نشتی یا آتشسوزی
- استفاده از مواد جاذب برای کنترل نشت سوخت و جلوگیری از آلودگی محیطی