نویسنده : 
امروزه یکی از اصلی‌ترین روش‌های افزایش فشار آب در ساختمان، صنعت و کشاورزی استفاده از پمپ آب است. بوستر پمپ آب سیستمی است که از یک یا چند پمپ به همراه تجهیزات کنترلی تشکیل شده و وظیفه اصلی آن افزایش فشار آب و حفظ آن در سطح مطلوب است. در این مقاله به بررسی کامل این دستگاه، انواع آن، کاربردها و نکات مهم در انتخاب و نگهداری آن می‌پردازیم.
بوستر پمپ چیست؟
بوستر پمپ آبرسانی (به انگلیسی: Water Booster Pump) دستگاهی متشکل از چندین موتور پمپ است که به صورت موازی به یکدیگر متصل می‌شوند و باعث افزایش فشار آب می‌شوند. بوستر به فارسی به معنی “تقویت کننده” است و این دستگاه به عنوان تقویت کننده برای پمپ‌های آب عمل می‌کند.
بالا و پایین رفتن و نوسان مداوم فشار آب در یک ساختمان، نه تنها ساکنین را با مشکل روبرو می‌کند، بلکه می‌تواند به لوله‌ها، شیرآلات و سیستم تاسیسات آسیب بزند. این در حالی است که نصب این دستگاهها برای ثابت نگه داشتن فشار آب و عدم ایجاد قطع آب بسیار کارآمد است.
بوستر پمپ آبرسانی
اجزای تشکیل دهنده بوستر پمپ آبرسانی
- الکتروموتور
مهمترین قطعه دستگاه بوستر پمپ است که با نام “دینام” شناخته می‌شود. این قطعه با انرژی الکتریسیته کار می‌کند و با تبدیل انرژی الکتریسیته به انرژی جنبشی، موجب چرخش و حرکت پروانه پمپ‌ها می‌شود.
- پمپ‌های آب
پمپ‌ها عامل اصلی گردش و به جریان انداختن سیال هستند که به صورت موازی در کنار یکدیگر قرار گرفتند و با بالا بردن هد و دبی آب، باعث به جریان افتادن آب در لوله‌ها می‌شوند.
- کلکتورهای مکش و دهش
کلکتورهای مکش و دهش یا ورودی و خروجی بوستر پمپ ساختمانی که به ترتیب آب را وارد و از سیستم خارج می‌کنند. این کلکتورها، خود شامل اجزا و اتصالات مختلفی هستند.
- تابلو برق و کنترل
تابلوی برق که به کمک اجزایی نظیر فیوزها و کانکتورها، نقش کنترل نمودن سیستم مکانیکی و الکتریکی بوستر پمپ‌ها را برعهده دارد.
- مخزن دیافراگم
مخزن دیافراگمی یا منبع تحت فشار که مخزنی برای نگهداری آب است و مانع روشن و خاموش شدن پمپ‌ها به طور مداوم می‌شود.
- ترانسمیتر
این قطعه بیشتر در بوسترهای پمپ دور متغیر کاربرد دارند و وظیفه کنترل کردن و فشار آب را دارند.
- شاسی بوستر پمپ
شاسی بوستر پمپ آبرسانی که قطعات اصلی مانند تابلو برق و الکتروموتور بر روی آنها قرار دارد.
انواع بوستر پمپ آبرسانی
انواع بوستر پمپ آبرسانی
بوسترهای پمپ به انواع تک پمپ و چند پمپ تقسیم می‌شوند که هر کدام دارای انواع دور ثابت و دور متغیر هستند:
بوستر پمپ دور ثابت
در بوستر پمپ دور ثابت، پرشر سوئیچ نصب شده به پمپ‌ها به صورت نوبتی فرمان می‌دهد تا بر حسب نیاز، فشار آب خطوط لوله‌ها را تامین کنند. در این نوع بوستر، هر پمپ با دیگری دارای ۰.۵ بار اختلاف فشار است تا بتواند دبی و فشار مدار بوستر پمپ را در بهترین حالت تامین کند. در این نوع بوستر، پمپ‌ها با استفاده از پرشر سوئیچ‌های نصب شده بر روی بوستر، امکان فرمان نوبتی پمپ‌ها براساس نیاز وجود در خطوط لوله را دارند.
این بوستر غالبا در سیستم‌های آبرسانی کشاورزی، سیستم‌های آبیاری صنعتی و همچنین سیستم‌های آبیاری پارک‌ها و فضاهای سبز شهری استفاده می‌شود. این نوع از بوستر پمپ‌ها، مجهز به سیستمی هستند که به پمپ‌ها فرمان می‌دهد تا به ترتیب و متناسب با نیاز، وارد مدار شوند و آب مورد نیاز ساختمان را تامین کنند.
از جمله بزرگترین تفاوت‌های این دو نوع بوستر، هوشمند بودن دسته دور متغیر است. در بوستر دور متغیر، از اینورتر و سنسور مخصوصی برای دریافت اطلاعات و به کار انداختن پمپ‌ها استفاده می‌شود. بدین ترتیب اگر در ساختمانی، تنها تعدادی از شیرها باز شوند، پمپ با حداکثر سرعت و توان خود کار نمی‌کند و به اندازه مصرف ساختمان، میزان فشار را تعیین می‌کند. در صورت زیاد یا کم شدن مصرف ساختمان، سنسور آن را محاسبه می‌کند و به تابلو، فرمان هوشمند می‌فرستد و از آنجا سرعت و قدرت پمپ‌ها را کاهش و افزایش می‌یابد.
بوستر پمپ دور متغیر
با استفاده از تکنولوژی و فناوری روز در بوستر پمپ دور متغیر، قابلیت تنظیم سرعت گردش پمپ با استفاده از اینورترهای تابلو فرمان فراهم می‌شود. استارت آنی پمپ از جمله معایب پمپ‌ها بوده که باعث افزایش لرزه در پمپ و کاهش عمر مفید پمپ آب می‌شود. اما در بوستر پمپ آبرسانی دور متغیر به دلیل سیستم راه اندازی نرم الکتروپمپ، این مسئله حل می‌شود.
بوستر پمپ‌های دور متغیر و دور ثابت از نظر ظاهری با هم یکسان هستند. در واقع تغییرات این دو نوع بوستر در تابلو برق ایجاد می‌شود. استفاده از اینورتر (دستگاه کنترل دور) این تغییر را به وجود می‌آورد که در نتیجه فشار مورد نیاز انتخاب می‌شود و توسط تغییر سرعت الکتروموتور ایجاد می‌شود. بنابراین همواره مدار فرمان بوستر پمپ و نقشه تابلو برق بوستر پمپ است که مهمترین بخش آن به حساب می‌آید.
شماتیک نقشه نصب بوستر پمپ آب
مزایا و کاربردهای بوستر پمپ
بوستر پمپ‌ها براساس فاکتورهای مختلف دسته‌بندی می‌شوند. این دستگاه از نظر عملکرد به دو دسته بوستر پمپ دور ثابت و دور متغیر تقسیم می‌شوند. از نظر کاربرد نیز به سه دسته بوستر پمپ خانگی، صنعتی، کشاورزی، تجاری و آتش نشانی تقسیم می‌شوند. برخی دیگر از مزایای بوستر پمپ را در لیست زیر مشاهده می‌کنید:
- کاهش هزینه‌های برق و بهینه سازی مصرف انرژی
- کاهش فضای اشغال موتورخانه با حذف منبع دیافراگمی
- حذف شدن ضربات هیدرولیکی
- افزایش عمر مفید بوستر پمپ و اجزای تشکیل دهنده آن
- کاهش هزینه سرویس و نگهداری
- قابلیت حمل و نقل آسان
- قابلیت سرویس در حین کار
- دارای سیستم حفاظتی یکپارچه و ایمن
- ثابت بودن کامل فشار سیستم
- جلوگیری از آسیب دیدن رایزر و لوله‌های آب ساختمان بر اثر نوسانات فشار آب
این دستگاه برای تامین آب شرب در مراکز اداری و تجاری، همچنین در کشاورزی، در سیستم آبیاری تحت فشار در گلخانه‌ها و صنعت کاربرد فراوان دارد. همچنین در سیستم اطفاء حریق به عنوان بوستر پمپ آتش نشانی و بوستر پمپ آبرسانی، مصرف فراوانی دارد. مخزن آب مناسب گلخانه نیز برای ذخیره‌سازی آب در گلخانه بکار می‌رود.
تفاوت پمپ آب خانگی و بوستر پمپ خانگی چیست؟
این دستگاهها هر دو برای تامین آب مورد نیاز ساختمان‌های مسکونی و تجاری کمک می‌کنند، اما با یکدیگر تفاوت‌هایی نیز دارند. پمپ‌های آب مورد استفاده در ساختمان‌ها برای افزایش فشار آب ساختمان‌ها کمک می‌کنند. با این حال در صورتی که فشار آب دارای نوسان باشد، پمپ به تنهایی قادر به تامین فشار و توزیع مناسب آب در ساختمان‌های واقع در طبقات فوقانی نیست. بوستر پمپ علاوه بر افزایش فشار آب، به تثبیت فشار آب در واحد‌های ساختمان کمک می‌کند.
مقایسه بوسترهای پمپ آب
نکات مهم در زمان خرید بوستر پمپ
با توجه به کاربردهای متعدد بوستر پمپ و تجهیزات آبرسانی دیگر، امروزه شرکت‌ها و برندهای متعددی در این حوزه فعالیت دارند. نکات و فاکتورهای که در زمان خرید بوستر پمپ باید در نظر بگیرید شامل موارد زیر هستند:
- توجه به نوع بوستر پمپ
- میزان مصرف انرژی
- برند و شرکت تولید کننده
- محیط استفاده از بوستر پمپ
- توجه به فشار و دبی مورد نیاز
- نصب و راه‌اندازی
- هزینه‌های تعمیر و نگهداری
- طراحی و ظاهر بوستر پمپ
- نوع موتور پمپ و عملکرد آن
- قیمت بوستر پمپ
آیا می‌توان از بوستر پمپ در خانه‌های کوچک استفاده کرد؟ بله، مدل‌های تک‌پمپ برای خانه‌های کوچک مناسب هستند.
چگونه می‌توانم از مصرف انرژی بالا جلوگیری کنم؟ استفاده از بوستر پمپ‌های دور متغیر به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند.
چه عواملی باعث کاهش عملکرد بوستر پمپ آب می‌شود؟
عواملی مانند رسوب‌گرفتگی لوله‌ها، خراب شدن قطعات داخلی، نوسانات برق و عدم سرویس دوره‌ای می‌توانند باعث کاهش عملکرد بوستر پمپ شوند.
بوستر پمپ آب چقدر عمر می‌کند؟
عمر مفید بوستر پمپ بسته به کیفیت ساخت، شرایط کاری و میزان نگهداری می‌تواند بین ۵ تا ۱۵ سال یا حتی بیشتر باشد.
Telegram
WhatsApp
Eitaa
Soroush
