مخزن اسید چیست؟ انواع منبع اسید (+مشخصات، قیمت و ابعاد)

مخزن اسید یا به عبارت دیگر منبع اسید (به انگلیسی: Acid Reservoir)، محفظه‌ای برای نگهداری مواد اسیدی است که معمولا از مواد ضد اسید مانند اولفین‌ها، استیل و پلاتین تولید می‌شود. در گذشته از مخازن فلزی و فایبرگلاس برای ذخیره‌سازی مواد شیمیایی استفاده می‌شد که مقاومت و دوام بالایی در برابر خوردگی مواد اسیدی و اکسیدکننده داشتند، اما امروزه به دلیل خواصی که مخزن پلی اتیلن دارد، استفاده از این مخازن برای ذخیره‌سازی مواد شیمیایی کاربرد بسیار زیادی پیدا کرده، یا به طور خلاصه می‌توان گفت؛ بهترین مخزن اسید، مخزن پلی اتیلن است.

مخزن پلی اتیلن از طریق پلیمریزاسیون گاز اتیلن ساخته می‌شود و گزینه مناسبی برای نگهداری انواع اسید است. این مخزن، قادر به ذخیره سازی مواد در دمای بالای ۵۵ درجه و دمای محیطی ۷۰ درجه سانتی‌گراد است، ضمن اینکه از مخازن استیل و مخزن آب فایبرگلاس نیز برای ذخیره‌سازی انواع اسیدها استفاده می‌شود. مخازن اسید پلی اتیلن از مواد اولیه Hd3840ua تولید می‌شوند و خواصی مانند: آنتی UV و ضد خورندگی دارند، این مخازن قادر به نگهداری و ذخیره‌سازی مواد با دانسیته (چگالی) نزدیک به یک g/cm³ هستند. در این مقاله، مزایا و معایب مخزن اسید و انواع اسیدهایی که می‌توان در آنها استفاده کرد را بررسی می‌کنیم.

مخزن اسید

انواع مخزن اسید

به طور کلی می‌توان مخازن اسید را بر اساس جنس آنها به سه دسته زیر تقسیم کرد:

مخزن اسید پلی اتیلن
مخزن اسید استیل
مخزن اسید فایبرگلاس

اما موضوع دیگر اسیدهایی هستند که هر کدام با خواص ویژه خود برای ذخیره‌سازی در مخازن آب مخصوص خود، مناسب در نظر گرفته می‌شوند. در ادامه انواع مخزن‌های اسید را بر اساس اسید مورد نظر معرفی می‌کنیم:

مخزن اسید پلی پروپیلن

این مخزن که از پلی پروپیلن ساخته می‌شود، قدرت جذب فشار زیادی دارد و بعد از وارد شدن فشار به آن ، سریعا به حالت اولیه برمی‌گردد. این مخزن در صنعت هوافضا و وسایل کنترل رادیویی کاربرد زیادی دارد.

مخزن اسید سولفوریک

اسید سولفوریک به سلطان مواد شیمیایی معروف است و سالانه به مقدار ۱۸۰ میلیون تن تولید دارد، ضمن اینکه رایج‌ترین اسید مورد استفاده در صنایع مختلف مانند کشاورزی است و مخزن اسید سولفوریک نقش بسزایی در تامین این اسید برای صنایع دارد. از پرکاربردترین مخازن اسید، می‌توان به تانکر پلاستیکی ذخیره اسید سولفوریک اشاره داشت که قابلیت نگهداری مواد را با دماهای متفاوت دارد. این در شرایطی است که نگهداری اسید سولفوریک، در صنعت کشاورزی بسیار اهمیت دارد و خواص شیمیایی درون مخزن، نباید تغییر کند یا دچار حادثه شود، چرا که ماده اسید سولفوریک به همان اندازه که مهم است، خطرناک می‌باشد.

مخزن اسید فسفریک

اسید فسفریک سمی نیست، اما به شدت خاصیت خورندگی دارد و مخزن نگهداری آن باید مقاومت زیادی در برابر خورندگی و ترکیدگی داشته باشد. استفاده از مخزن پلاستیکی پلی اتیلن برای نگهداری این اسید مناسب است.

مخزن اسید نیتریک

اسید نیتریک نیز در مخازن پلاستیکی پلی اتیلن نگهداری می‌شود. این اسید بی‌رنگ است و بوی تند و نامطبوعی دارد، ضمن اینکه در زمان نگهداری این مخازن باید به غلظت و PH آن دقت داشت و در برابر نور خورشید، تغییر رنگ می‌دهد.

مخزن اسید کربن استیل

این مخزن از کربن استیل ساخته می‌شود و هرچه درصد کربن به کار رفته در این مخزن بیشتر باشد، استحکام و دوام این مخزن بالاتر می‌رود، اما به همین میزان انعطاف آن کمتر می‌شود و نقطه ذوب آن نیز کاهش می‌یابد.

مقایسه مخازن آب فایبرگلاس و پلی اتیلن + مزایا و معایب

بیشتر بخوانید

مخزن اسید کلریدریک

اسید کلریدریک در صورت ترکیب شدن با آب؛ هیدروژن کلرید تشکیل می‌دهد و به صورت بی رنگ است، ضمن اینکه مانند بقیه اسیدها دارای خاصیت خورندگی است. برای ذخیره سازی این نوع ماده شیمیایی، می‌توان از از مخازن استیل گالوانیزه و فایبرگلاس نیز استفاده کرد.

بررسی خصوصیات چهار اسید پر مصرف از نظر (جرم مولی، چگالی،) برای انتخاب مخزن

همانطور که در جدول زیر مشخص هست؛ اسیدهای دارای خصوصیات مختلفی هستند. که یکی از آنها چگالی یا دانسیته آن می‌باشد. این دانسیته بر میزان سنگینی مخزن سفارشی تاثیر گذار می‌باشد. از این رو باید حتما بررسی لازم قبل از خرید صورت پذیرد و مشاوره‌های لازم از شرکت تولید کننده گرفته شود تا مشکلی برای مخزن اسید و مواد ذخیره شده در آن پیش نیاید.

جدول بررسی خصوصیات چهار اسید پر مصرف
نام اسید	جرم مولی g/mol	چگالی g/cm3	شکل ظاهری	نقطه ذوب °C	نقطه جوش °C
اسید استیک (CH3COOH)	۶۰.۰۵۲	۱.۰۴۹	مایع بی رنگ	۱۶.۵	۱۱۸.۱۸
اسید کلریدریک ۳۳% ( HCL )	۳۶.۴۶	۱.۱۸	مایع بی رنگ	۳۵	۱۰۸
اسید سولفوریک (H2SO4)	۹۸.۰۷	۱.۸۴	مایع بی رنگ	۱۰	۳۳۵
اسید فسفریک (H3PO4)	۹۷.۹۹۴	۱.۸۸	مایع غلیظ	۴۲	۱۵۸

چه نوع از مخزن پلاستیکی (پلی اتیلن) برای نگهداری اسید مناسب است ؟

معمولا از مخازن یک پارچه عمودی به ویژه مخازن عمودی کوتاه برای ذخیره‌سازی و نگهداری اسیدها استفاده می‌شود. دلایل استفاده از این نوع مخازن اسید، تولید به صورت یک‌پارچه، سطح مقطع بیشتر، بدونه پایه که باعث افزایش مقاومت و طول عمر مخزن خواهد شد. مخازن پلی اتیلن معمولا به صورت تک الی چهار لایه تولید می‌شوند. مخزن آب ۱ لایه سنگین آن بهترین مخزن جهت نگهداری انواع اسیدها می‌باشد.

اصلی‌ترین تفاوت مخزن تک لایه، سه لایه و چهار لایه نیز در همین موضوع است. استفاده از مخازن تک لایه برای ذخیره‌سازی انواع اسیدها گزینه مناسب و مخازن سه لایه و چهار لایه که در شرکت تهران پلیمر یارا به صورت آنتی باکتریال تولید می‌شوند نیز برای ذخیره‌سازی آب مناسب هستند. دلیل این موضوع نیز عدم نفوذ نور خورشید و خاصیت جرم گریز است که در مواد بکار رفته در زمان تولید مخازن آنتی باکتریال بکار می‌رود.

مخازن اسید

مخازن تهران پلیمر یارا جهت نگهداری اسید با دانسیته (چگالی) نزدیک به یک g/cm³ وجود دارد.

نکته مهم: مخازن موجود در جدول زیر برای اسیدهای با چگالی نزدیک به یک g/cm³ مناسب می‌باشد و برای اسیدهای با چگالی بالای یک g/cm³ حتما باید مخزن سفارشی سنگین تهیه نمائید.

لازم به ذکر می‌باشد برای مخازن ۵۰۰ الی ۱۰۰۰۰ لیتری حداکثر تا ۳۰٪ امکان افزایش وزن وجود دارد. و برای مخازن ۲۰۰۰۰ هزار لیتری حداکثر تا ۱۰٪ افزایش وزن امکان‌پذیر می‌باشد.