مخازن حمل و نقل همانطور که از نام آنها پیداست مناسب حمل و نقل انواع مواد، مایعات و سایر سیالات، طراحی و تولید میشوند. طراحی این مخازن باید به گونهای باشد که ماده ذخیره شدهی داخل آنها با وجود تلاطمهای راه، ناهمواری جاده و ترمزهای ناگهانی، سالم به مقصد برسد و مخزن تحمل کافی برای جابجایی بار را داشته باشد. همچنین در شرایط جوی سرما و گرما، ایمن رساندن ماده مورد نظر اهمیت پیدا میکند. به طور مثال: جابجایی مواد سوختی و شیمیایی از مکانی به مکان دیگر نیازمند مخازن مخصوص است. در این مطلب درباره انواع مخازن مناسب حمل و نقل و ویژگیهای این مخازن به طور مفصل صحبت میکنیم.

مخزن حمل و نقل
مخازن حمل مایعات
همه ما به نحوی با نصب مخزن در یک ساختمان یا در یک محیط ثابت برای رفع نیاز آبرسانی آشنا هستیم. اما گاهی لازم است تا مایع ذخیره شده که شامل آب یا سایر سیالات میشود را به صورت روزانه یا هفتگی جابجا کنیم. در این شرایط باید از مخازن حمل مایعات استفاده کنیم. ضمن اینکه نصب مخزن روی ماشین باید طوری باشد که طول عمر مخزن کاهش پیدا نکند.
مخازن عادی به هیچ عنوان برای جابجایی و انتقال مناسب نیستند و دچار شکستگی، ترک خوردگی و… میشوند. به طور مثال قرار دادن یک مخزن افقی بر روی یک وانت نیسان، بدون اینکه ویژگیهای حمل و نقل را داشته باشد، به طور قطع باعث ضرر مالی میشود و حتی ممکن است باعث ایجاد حادثهای خطرناک شود. این موضوع برای مخازن دیگر هم صدق میکند و هر نوع مخزن ذخیرهای که قابلیت حمل و نقل را نداشته باشد و برای حمل و نقل استفاده شود، تلاشی بیهوده است و آسیبهای احتمالی چه بسا گرانبهایی به همراه دارد.

مخزنی که مقاومت کافی در برابر تکانهای پی در پی را داشته باشد، برای ذخیره مایعات و حمل و نقل مناسب است. گاهی این مخازن روی ماشینهای سواری نظیر وانتها و گاهی در زیر ماشینهای سنگین نصب میشوند. به طور مثال: در کامیونها و ترانزیتها برای ذخیره مایعات مانند آب، نوعی مخزن به نام مخزن زیر کامیونی تولید شده که در قسمت زیرین کامیون نصب میشود.

مخزن حمل و نقل نیسانی
مخزن آب پلی اتیلن نیسانی
مخزن پشت نیسانی نوعی دیگر از مخازن ذخیره حمل و نقل است که در پشت نیسان وانتها نصب میشود. درون این تانکرها به گونهای طراحی شده که امکان موج زدن آب درون آنها به وجود نمیآید. به این ترتیب، آب درون مخزن با تکانهای وانت، جابجایی چندانی ندارد و خودرو فشاری را متحمل نمیشود. در واقع مخازن نیسانی تحمل بالایی در برابر ضربات ناشی از نوسان و حرکت سیال آب در پشت وانت نیسان دارند، در حالی که مخازن معمولی این قابلیت را ندارند.
این تانکرها میتوانند تانکر تک لایه و تانکر سه لایه باشند و برای حمل مایعات مختلف مانند آب، مواد شیمیایی و سوخت استفاده میشوند. مخازن حمل و نقل نیسانی شرکت تهران پلیمر یارا به صورت کاملا بهداشتی با خاصیت ضد باکتری و ضد رسوب تولید میشوند و برای نیسانهای تکسوز و دوگانه سوز مناسب هستند. این مخازن برای جابجایی منبع ۲۰۰۰ و منبع ۲۵۰۰ لیتری قابلیت دارند و همینطور برای ذخیره مایعات سوختی و شیمیایی استفاده میشوند.
این مخازن دارای خاصیت فود گرید هستند و برای ذخیره مواد غذایی و دارو کاربرد دارند. از جمله دیگر کاربردهای آنها در زمینه آتش نشانی، حمل آب شرب، شیر، روغن، ماهی زنده و دیگر آبزیان اشاره داشت.

مخزن حمل مایعات نیسانی
*یکی از کاربردهای دیگر تانکرهای آب پلاستیکی نیسانی؛ استفاده از آنها در مناطقی است که دچار قحطی و خشکسالی شدهاند و یا استفاده از آنها در زمان حادثههای طبیعی مانند زلزله به حل بسیاری از مشکلات کمک خواهد کرد.
مخزن IBC
نوع دیگری از مخازن حمل و نقل که برای کاهش فضای اشغال شده در وانت، کامیون و ترانزیت استفاده میشود، مخزن IBC است. این مخزن حفاظ دار، شامل فریم و پالت فلزی است که در زمان جابجایی از مخزن محافظت میکند. همچنین این پالت فلزی باعث میشود تا انتقال مخزن ذخیره به داخل ترانزیت به وسیله لیفتراک به راحتی انجام شود. مخازن IBC دارای تاییدیه به عنوان مناسبترین مخازن برای جابجایی و به صورت پرتابل هستند.
معمولا این تانکرهای تک لایه تولید میشوند تا سطح سیال یا مایع درون آنها قابل تشخیص باشد. لولههای مربعی فولادی آنها به عنوان حفاظ همانند یک قفس به یکدیگر جوش داده میشوند تا در مقابل هرگونه ضربه، مقاومت کنند. کف این مخازن پالت مخصوصی از جنس چوب، فلز یا پلاستیک قرار داده میشود و همانطور که گفتیم انتقال آنها توسط لیفتراک یا جک پالت به راحتی انجام میشود.
مخزن تاشو، یکی دیگر از مخازن ذخیره آب است که دارای انعطافپذیری زیادی است. این مخازن را نیز میتوان جزء مخازن حمل و نقل در نظر گرفت. جابجاییهایی که با این مخازن انجام میشود معمولا طولانی مدت و با حجم سنگین انجام میشود.

مخزن نگهداری و حمل مایعات
ایزوتانک
ایزو تانک کانتینری است که پشت کامیونها نصب میشود و برای حمل گازها و مایعات خطرناک مانند بنزین، گاز، گازوئیل و… کاربرد دارد و دارای قابلیت ایزولاسیون بالا است. این مخازن علاوه بر قابلیت جابجایی، قابلیت نگهداری این مواد را نیز دارند. جنس بدنه این مخازن از فولاد یا آلومینیوم است و در برابر شرایط آب و هوایی مختلف و محیط زیست مقاومت بالایی دارند. این تانکرها از ریزش و نشت مایعات به ویژه در مسافتهای طولانی جلوگیری میکنند. این مخازن اغلب از جنس پلی اتیلن هم تولید میشوند.
ایزوتانکها مطابق با استانداردهای صنعتی و تجاری بینالمللی طراحی میشوند و به دلیل سازگاری با استانداردهای صنعتی و تجاری بینالمللی از سوی سازمان استانداردهای بینالمللی (ISO)، ایزوتانک نامگذاری شده است. کیفیت این تانکرها بر اساس تاییدیههای بینالمللی تضمین میشود و همه این تانکرها از گواهی تضمین کیفیت ISO برخوردارند. همچنین شستشوی مخازن به راحتی انجام میشود.
کاربردهای ایزو تانک
- حمل و نقل سوختها: مخازن حمل سوخت برای حمل گازوئیل، بنزین و گاز طبیعی فشرده (CNG) استفاده میشوند. از این تانکرها میتوان برای حمل مواد مختلف سوختی جهت امدادرسانی به مناطق متعدد و تامین سوخت در بازارهای مختلف استفاده کرد. به طور مثال در زمان قطعی برق، سوخت گازوئیل متقاضی زیادی پیدا میکند. برای ذخیرهسازی سوخت نیز پس از انتقال آن، با استفاده از تانکر گازوئیل پلی اتیلنی میتوان به صورت ثابت گازوئیل را ذخیره کرد.
- حمل مواد غذایی: این مخزنها برای حمل و نقل مواد غذایی که حالت مایع دارند، بکار میروند. سلامت محصولاتی مانند محصولات لبنی، روغنهای خوراکی و نوشیدنیها در این تانکرها حفظ میشود و امکان دسترسی به آنها در بازارهای دیگر فراهم میشود.
- حمل مواد شیمیایی: این تانکرها برای جابجایی اسیدهایی مانند پراکسید هیدروژن، اسید سولفور و سایر مواد شیمیایی مناسب هستند. این مخازن به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و دما، برای حمل مواد در شرایط سخت صنعتی مناسب هستند. حفظ ایمنی و کیفیت مواد شیمیایی در این تانکرها تاثیر میگذارد و امکان دسترسی به این مواد در نقاط مختلف فراهم میشود. از مخازن اسید پلی اتیلن نیز میتوان برای ذخیره انواع اسید در مکانهای مختلف استفاده کرد.
- حمل مواد غذایی غیر مایع: حمل و نقل موادی مانند مواد غذایی خشک و پودرها برای مصارف گوناگون توسط تانکهای ایزو انجام میشود که نقش بسیار مهمی در تامین نیازهای جهانی به مواد مختلف دارد.

مخزن نگهداری و حمل سیالات