کولر آبی (به زبان انگلیسی: Water Cooling)، یکی از انواع تجهیزات سرمایشی است که در فصل تابستان، استفاده بسیاری دارد. این کولر از طریق دریچههای تعبیه شده و تبخیر آب، هوای خنک را با فشار به داخل مکان بسته هدایت میکند. کولر آبی، به نسبت انواع دیگر کولرها، از هزینه پایینتری برخوردار است. اجزای تشکیل دهنده این کولر شامل مخزن کولر آبی، موتور، اتصال پمپ به مخزن آب، فلوتر یا شناور، کانال داخلی و خارجی، فیوز، جعبه ترمینال و غیره میشود. استفاده از کولر آبی در مناطق خشک و مرطوب در کشور ما بسیار مرسوم و مقرون به صرفه است. اما اصلیترین مشکل این وسیله زمانی به وجود میآید که دچار قطعی آب میشویم. کاهش فشار آب ساختمان هم از دیگر دغدغههای مردم در فصل گرما به حساب میآید و در این شرایط مخزن کولر آبی میتواند گزینه مناسبی برای رفع مشکل کم آبی و فشار آب باشد. در این مقاله به معرفی مخزن کولر آبی و بررسی چگونگی محاسبه حجم مناسب برای این منبع و همینطور چگونگی نصب آن میپردازیم.
مخزن آب کولر آبی چیست و حجم آن چگونه محاسبه میشود؟
کولر آبی به خودی خود دارای یک منبع میباشد. اما مخازن آب، یکی از راهکارهای مناسب برای کاهش مصرف آب به شمار میروند و این راه حل، در مورد کولر آبی نیز مناسب است. مخزن کولر آبی، یک راه حل کاربردی برای زمان قطعی آب است. با تهیه مخزن آب (به طور مثال از جنس پلی اتیلن) برای کولر آبی، در هر ساعت از شبانه روز که دچار بحران قطع آب هستیم، از آب ذخیره شده برای رفع نیاز کولر آبی میتوان استفاده کرد. بیشتر کولرهای آبی داخل ایران به صورت دائمی به لوله آب متصل هستند. این کولرها به کمک یک شیر فلوتر دار که اصطلاحا به آن شناور یا فلوتر نیز میگویند، به جریان آب متصل میشوند. در واقع شناور، به صورت مکانیکی مدیریت حجم آب و ورودی آن را به داخل کولر آب را کنترل میکند و در صورت خرابی شناور، آب از درون مخزن کولر سر ریز میشود.

مخزن کولر آبی
محاسبه حجم مخزن کولر آبی چگونه انجام میشود؟
مخزن کولر آبی بر اساس توان کولر آبی، متراژ مکان و تعداد نفرات در زمان استفاده، میتواند حجم و ابعاد مختلفی داشته باشد. نحوه محاسبه حجم مناسب برای انتخاب مخزن کولر آبی بر اساس ظرفیت منزل و توان کولر است. به طور مثال: خانه ۱۰۰ متر مربع، با احتساب ارتفاع ۲.۷ متری (طبق حالت معمول)، ۲۷۰ متر مکعب به حساب میآید. سپس با ضرب این عدد در ۳۵.۳۱۴۶ این حجم به فوت مکعب تبدیل میشود. طول × عرض × ارتفاع = حجم مکعب هر یک متر مکعب = ۳۵.۳۱۴۶ فوت مکعب پس یک خانه ۱۰۰ متری حدود ۸۰۰۰ فوت مکعب در نظر گرفته میشود که بنابراین یک کولر ۸۰۰۰ وات در یک دقیقه حجم داخل آن را خنک و مرطوب خواهد کرد.
انواع کولرهای آبی
کولرهای آبی بر اساس توان به انواع مختلفی تقسیم میشوند که از نظر جنس ساخت، میتوانند سلولزی و سقفی باشند. اما بر حسب توان این کولرها را میتوان به چهار دسته زیر تقسیم کرد:
- دسته اول: ۲۸۰۰ – ۳۰۰۰ وات
- دسته دوم: ۳۵۰۰ وات
- دسته سوم: ۵۵۰۰ وات
- دسته چهارم: ۷۰۰۰ وات
شایان ذکر است که این چهار دسته، نسبت به اینکه دمای هوا که در مناطق مختلف (مانند: گرمسیر، سردسیر و معتدل) چگونه باشد، برای حجم مکانهای مورد نظر، به صورت متفاوت استفاده میشوند. اما به طور کلی استفاده آنها را به شکل زیر است:
- دسته اول: مناسب برای متراژ ۲۰ تا ۴۰ متر
- دسته دوم: مناسب برای متراژ ۴۰ تا ۷۰ متر
- دسته سوم: مناسب برای متراژ ۷۰ تا ۱۰۰ متر
- دسته چهارم: مناسب برای متراژ ۱۰۰ تا ۱۳۰ متر
در این زمان، متداولترین روش برای تهیه مخزن کولر آبی، ایجاد یک ظرفیت مناسب به عنوان مخزن جایگزین است که بسته به حجم و توان کولر باید انتخاب شود. اما حجم مخزن کولر آبی که به صورت جداگانه باید به کولر آبی متصل و نصب شود، برای چهار دسته ذکر شده، به صورت زیر در نظر گرفته شود:
- دسته اول: ۵۰ لیتر
- دسته دوم: ۱۰۰ لیتر
- دسته سوم: ۱۵۰ لیتر
- دسته چهارم: ۲۰۰ لیتر

سایه بان کولر آبی
چگونه مخزن کولر آبی را به کولر آبی متصل کنیم؟
ابتدا برق کولر را قطع کرده، مخزن کولر آبی (منبع کولر آبی) را در موقعیتی، نزدیک به کولر آبی قرار داده و سپس با لولهای شفاف و بلند، به کولر آبی متصل کنید. حتما توجه داشته باشید که لولهها و مخازن بدون نشتی باشند. در نهایت برق کولر را دوباره وصل کنید. نصب مخزن پلی اتیلن خانگی برای کولر آبی نیز یکی از روشهای است که میتواند به مصرف آب بهتر و بهینهتر کولر آبی کمک کند.

نگهداری از مخزن کولر آبی
کولر آبی معمولا به مدت ۳ ماه تابستان در ایران کار میکند و مردم در این بازه زمان از آن استفاده میکنند. یکی از راههای نگهداری درست و پیشگیری از خرابی این دستگاه، جلوگیری از ایجاد رسوب و باکتری در آن است که برای نه تنها به خرابی کولر منجر میشود، بلکه برای سلامتی افراد خانه نیز مضر است. تمیزکاری و شستشوی مخزن کولر بعد از هر دوره استفاده از آن و رسوبزدایی کردن آن باعث میشود تا طول عمر مخزن بیشتر شود.
ضمن اینکه استفاده از سایهبان در زمان نگهداری از مخزن کولر آبی (طوری که آفتاب به صورت مستقیم به آن نتابد) باعث میشود تا طول عمر این مخزن بالاتر رود. روشهای دیگری برای خنک نگه داشتن مخزن آب این کولر نیز وجود دارد که میتواند در این زمینه نتیجه بخش باشد.