چگونگی تعیین حجم سپتیک تانک‌ها با فرمول‌های محاسبه

اگر از سپتیک تانک برای جمع آوری فاضلاب استفاده کنید و اندازه فاضلاب جمع‌آوری شده، حجم بیشتری از سپتیک تانک داشته باشد، ممکن است بخشی از فاضلاب به لوله‌های فاضلاب برگردد. بنابراین محاسبه صحیح و درست حجم مخزن سپتیک، اهمیت زیادی دارد.

بخش‌های مختلف سپتیک تانک دفن شده

محاسبه حجم سپتیک تانک

حجم مورد نیاز سپتیک تانک‌ها، بر اساس حجم فاضلاب تولیدی تعیین می‌شود. برخی از بخش‌هایی که برای محاسبه ظرفیت سپتیک تانک یا مخزن سپتیک در یک ساختمان باید در نظر گرفت عبارتند از:

• تعداد ساکنین
• تعداد حمام‌ها
• تعداد سرویس‌های بهداشتی
• ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی در برخی کاربردها

محاسبه ظرفیت سپتیک تانک

V = 4500 + 0.78Q

• Q: مقدار فاضلاب جمع‌آوری شده
• V: حداقل حجم سپتیک تانک

به طور مثال: اگر یک خانه دو خوابه با ۴ نفر جمعیت را در نظر بگیرید یا یک خانه سه خوابه با ۶ نفر جمعیت را در نظر گرفته باشید؛ حجم سپتیک تانک پلی اتیلن بر حسب مقدار تخلیه شده در آن به صورت زیر محاسبه می‌شود:

حجم فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز = 2 متر مکعب

حجم سپتیک تانک مناسب باید برابر با ۳ متر مکعب باشد.

اگر حجم فاضلاب ۲ تا ۶ متر مکعب باشد.

حجم تانک باید ۱/۵ برابر حجم فاضلاب باشد.

محاسبه حجم سپتیک تانک بهداشتی

از سپتیک تانک‌ها برای فاضلاب‌های بهداشتی استفاده می‌کنند. بر اساس استانداردهای BS 6297 ظرفیت سپتیک تانک را از فرمول زیر محاسبه می‌کنند:

C = 2000 + 294 * 120 = 37280

• V: حداقل حجم سپتیک تانک بر حسب لیتر
• C: سرانه تولید فاضلاب در هر شبانه روز بر حسب لیتر
• P: تعداد نفرات تحت پوشش بر حسب نفر

بنابراین جهت تعیین تعداد ظرفیت سپتیک تانک مورد نیاز باید حجم فاضلاب تولیدی روزانه را محاسبه کنید که بستگی به تعداد نفرات تحت پوشش بستگی دارد.

فرمول محاسبه حجم سپتیک تانک مصارف خانگی و صنعتی

حجم مخزن سپتیک بسته به تعداد کاربران، نوع استفاده (خانگی و صنعتی)، نرخ جریان فاضلاب و مدت زمان نگهداری تعیین می‌شود. فرمول کلی محاسبه حجم مخزن سپتیک به شکل زیر است:

V = Q x T

• V: حجم مخزن سپتیک بر حسب متر مکعب
• Q: نرخ جریان فاضلاب روزانه بر حسب متر مکعب بر روز
• T: مدت زمان نگهداری فاضلاب در مخزن بر حسب روز

معمولاً برای مخازن خانگی، Q را بر اساس میانگین مصرف فاضلاب برای هر نفر، حدود ۱۰۰-۱۵۰ لیتر در روز در نظر می‌گیرند. مدت زمان نگهداری T معمولاً بین ۱.۵ تا ۲ روز است.

در محاسبات صنعتی، Q به میزان تولید فاضلاب در واحد صنعتی بستگی دارد که معمولاً از داده‌های تجربی یا استانداردهای محیط زیستی استخراج می‌شود. T نیز بسته به نوع تصفیه (هوزینگ) و فرآیند صنعتی بین ۲ تا ۳ روز در نظر گرفته می‌شود.

فرمول محاسبه ظرفیت سپتیک تانک

نکات مهم در زمان محاسبه حجم سپتیک تانک

حداقل ظرفیت سپتیک تانک معادل ۴.۵ متر مکعب است. طبق استاندارد فاضلاب‌ها باید در مخزن سپتیک آرامش یابند، سپس اگر این مقدار کم باشد، باعث برهم خوردن لایه‌های فاضلابی می‌شود و رشد ناقص باکتری‌های بی‌هوازی را در پی خواهد داشت. فاضلاب جامد به فاضلاب مایع درون سپتیک تبدیل نمی‌شود.

۲۵٪ از آب مصرف شده در ساختمان در ازای هر نفر تبدیل به مصرفی می‌گردد که به فاضلاب سرریز نمی‌کند و ما با ۷۵٪ درصد از آب مصرف شده در ازای هر نفر، ظرفیت سپتیک تانک را محاسبه می‌کنیم.

توجه داشته باشید که سپتیک تانک معمولا به صورت تانکر دفنی در زیر زمین نصب می‌شود و فرآیند نصب آن دشواری‌های خاص خود را دارد. به همین دلیل محاسبه ابعاد آن بسیار اهمیت پیدا می‌کند

ابعاد استاندارد سپتیک تانک

سپتیک تانک‌ها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند. به طور مثال انواع تانکرهای پلی اتیلنی می‌توانند به جای سپتیک تانک باشند. یکی از روش‌های محاسبه ابعاد سپتیک تانک، محاسبه حجم دقیق سپتیک تانک بر اساس شکل هندسی آنها است. به طور مثال: اگر سپتیک تانک عمودی باشد، می‌توان از فرمول محاسبه حجم مخزن استوانه برای محاسبه حجم سپتیک تانک استفاده کرد.

در زمان انتخاب نوع سپتیک تانک و همینطور ظرفیت آن، اصول مهندسی و محاسبات دقیق بسیار مهم است. به هیچ عنوان نباید در ساخت سپتیک تانک از اندازه‌های دل‌بخواهی استفاده شود. توجه به مواردی همچون جابجایی و حمل و نقل به وسیله تریلی، قطر دریچه‌ها و طول و عرض سپتیک ضروری است و همگی باید با استناد به نقشه مهندسی و کاربری سپتیک باشد.

در کتاب مهندسی فاضلاب اثر شرکت متکف و ادی یک فرمول استاندارد درج شده و با این فرمول می‌توانید محاسبه دقیق برای تعیین ظرفیت سپتیک تانک پلی اتیلن جهت مجتمع‌های مسکونی استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت‌های سپتیک تانک پلی اتیلنی و بتنی هم می‌توانید روی لینک آن کلیک کنید.

استاندارد بین‌المللی حجم و ظرفیت سپتیک تانک

طبق استاندارد ساخت سال ۱۹۸۵ مقدار مینیموم ظرفیت سپتیک ۲۷۰۰ لیتر در نظر گرفته خواهد شد و زمانی که ۴ تحت پوشش ما باشد، ظرفیت سپتیک تانک در استانداردهای کشورهای مختلف برابر می‌شود.

• استاندارد سپتیک تانک در آلمان: حجم مورد نیاز سپتیک تانک برای هر نفر ۳۰۰ لیتر
• استاندارد سپتیک تانک در اتریش: حجم مورد نیاز سپتیک تانک برای هر نفر ۳۰۰ لیتر
• استاندارد سپتیک تانک در سوئیس: حجم مورد نیاز سپتیک تانک برای هر نفر ۳۰۰ لیتر
• استاندارد سپتیک تانک در انگلستان: حجم مورد نیاز سپتیک تانک ۵/۳ متر مکعب
• استاندارد سپتیک تانک در هندوستان: حجم مفید تانک حداقل ۳/۲ متر مکعب

جدول سرانه تولید فاضلاب

ظرفیت مورد نیاز برای یک فاضلاب بهداشتی یک مجتمع مسکونی ۸۴ واحدی چقدر است؟

اگر جدول فوق سرانه هر نفر ۱۲۰ لیتر باشد، چنانچه بعد هر خانوار را ۳.۵ نفر در نظر بگیریم؛ تعداد افراد تحت پوشش معادل ۲۹۴ نفر خواهد بود. بنابراین حجم کل فاضلاب تولیدی روزانه از حاصل ضرب عدد ۲۹۴ در ۱۲۰ بدست می‌آید که معادل ۳۵۲۸۰ لیتر است. بنابراین ظرفیت حداقل سپتیک تانک برابر خواهد با:

C = 2000 + 294 * 120 = 37280

بنابراین ظرفیت‌های استاندارد سپتیک تانک‌ها ، برای این استفاده ۴۰۰۰۰ لیتر یا ۴۰ متر مکعب توصیه می‌گردد.

یک کارخانه تولیدی در ۲ شیفت فعال است. شیفت اول ۱۵۰ کارگر و شیفت دوم ۸۰ نفر کارگر مشغول بکار هستند. حجم سپتیک تانک چقدر باید باشد؟

طبق سرانه ردیف ۴ جدول، سرانه هر پرسنل یا کارگر در هر شیفت ۵۰ لیتر است. جمع کل پرسنل ۲۳۰ نفر است. بنابراین حجم فاضلاب تولیدی روزانه از حاصل‌ضرب عدد ۲۳۰ در ۵۰ بدست می‌آید که برابر با ۱۱۵۰۰ لیتر خواهد شد.

بنابراین ظرفیت سپتیک تانک برابر است با:

C = 2000 + 230 * 50 = 13500

و با توجه به ظرفیت‌های استاندارد سپتیک تانک‌ها در این مورد استفاده از یک سپتیک تانک به ظرفیت ۱۵۰۰۰ لیتر توصیه می‌گردد.
بنابراین برای محاسبه حجم فاضلاب تولیدی و محاسبه ظرفیت سپتیک تانک، روزانه باید تعداد نفرات را در سرانه آنها مطابق جدول فوق ضرب نمود.

چگونگی عملکرد سپتیک تانک