راهنمای انتخاب ظرفیت و محاسبه حجم مخزن آب + فرمول آنلاین

در دنیای مهندسی و طراحی، دانستن دقیق حجم آب مخزن یکی از گام‌های کلیدی برای انتخاب، ساخت یا بهره‌برداری بهینه از آن است. اما محاسبه این حجم، به‌ویژه در مخازن با اشکال هندسی متنوع، می‌تواند پیچیده و زمان‌بر باشد. به همین دلیل، استفاده از محاسبه‌گر آنلاین حجم مخزن به عنوان یک ابزار سریع، دقیق و کاربرپسند، به شدت توصیه می‌شود. این ابزار به شما امکان می‌دهد تنها با وارد کردن ابعاد مخزن—اعم از استوانه‌ای، مکعبی، کروی یا بیضی—در چند ثانیه حجم دقیق آب قابل ذخیره‌سازی را به دست آورید. اگر می‌خواهید بدون دردسر و با اطمینان، حجم مخزن خود را محاسبه کنید، همین حالا روی لینک زیر کلیک کنید و از این ابزار هوشمند بهره ببرید.

مخزن‌ها و تانکرها در ابعاد و شکل‌های مختلف تولید و ساخته می‌شوند و برای ذخیره‌سازی آب، گازوئیل یا مواد شیمیایی به کار می‌روند. خیلی وقت‌ها افراد دقیقاً نمی‌دانند ظرفیت مخزن‌شان چقدر است یا چه میزان آب داخل آن قرار دارد. همچنین پیش از خرید یک مخزن جدید، محاسبه حجم دقیق آن اهمیت زیادی دارد تا بهترین انتخاب انجام شود.

برای محاسبه حجم مخزن باید از فرمول‌های هندسی مخصوص هر شکل استفاده کرد. روش محاسبه یک مخزن مستطیلی با استوانه‌ای یا کروی متفاوت است و در نهایت باید حجم به واحدهایی مثل لیتر یا متر مکعب تبدیل شود.

برای راحتی شما، در ابتدای این مقاله یک محاسبه‌گر آنلاین حجم مخزن قرار داده‌ایم. کافی است طول، عرض، ارتفاع یا قطر و سایر ابعاد مخزن را وارد کنید تا در چند ثانیه حجم مخزن شما به لیتر و مترمکعب محاسبه شود.

چرا محاسبه حجم مخزن اهمیت دارد؟

قبل از خرید یا استفاده از هر نوع مخزن، باید بدانید چه مقدار آب، گازوئیل یا مایع در آن ذخیره می‌شود.

مزایای اطلاع از حجم واقعی مخزن:

• انتخاب مخزن متناسب با نیاز شما(خانگی، کشاورزی، صنعتی)
• جلوگیری از کم آمدن یا سرریز شدن مایعات
• مدیریت مصرف آب و انرژی
• استفاده دقیق و بهینه از مایعات برای کنترل تولید

انواع ظرفیت مخازن آب

هر مخزن آب یا گازوئیل معمولاً سه نوع ظرفیت دارد:

۱. ظرفیت اسمی (ظرفیت تئوری)

مقداری که شرکت سازنده اعلام می‌کند (پر شدن کامل مخزن تا لبه).

۲. ظرفیت واقعی

حجم قابل ذخیره واقعی که با در نظر گرفتن ضخامت بدنه و فضای غیر قابل استفاده بالای فلوتر (شناور) کمتر از ظرفیت اسمی است.

۳. ظرفیت قابل استفاده

حجمی که در عمل می‌توانید برداشت کنید. چون همیشه مقدار آب بالای فلوتر(شناور) و پایین اتصال خروجی غیر قابل استفاده است.

برای تعیین حجم مناسب مخزن بر اساس تعداد طبقات ساختمان، باید ابتدا میزان مصرف آب هر واحد یا طبقه را برآورد کرد. سپس با در نظر گرفتن تعداد طبقات، تعداد واحدها، و میانگین مصرف روزانه (معمولاً بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ لیتر به‌ازای هر نفر)، حجم کل مورد نیاز محاسبه می‌شود. در ساختمان‌های چندطبقه، به‌ویژه بالای ۳ طبقه، باید ظرفیت مخزن به‌گونه‌ای انتخاب شود که در ساعات اوج مصرف، فشار و حجم کافی برای طبقات بالا تأمین گردد. همچنین در نظر گرفتن ذخیره اضطراری برای ۱ تا ۲ روز و استفاده از مخازن تحت فشار یا پمپ تقویت‌کننده توصیه می‌شود.

محاسبه حجم مخزن آب در اشکال هندسی

فرمول محاسبه حجم مخازن به تفکیک شکل‌ آن

۱. محاسبه حجم مخزن مستطیلی

فرمول:

V=L×W×H

توضیحات متغیرها:

L = طول (cm)
W = عرض (cm)
H = ارتفاع (cm)

V = حجم (cm³ → تقسیم بر ۱۰۰۰ → لیتر)

مثال:

طول = 179 cm
عرض = 96 cm
ارتفاع = 78 cm

محاسبه:

V = 179 × ۹۶ × ۷۸
V = 1,340,352 cm³
V ≈ ۱,۳۴۰ لیتر

محاسبه حجم مخزن مستطیلی یا مکعبی

مخزن مکعبی چهارگوش است و برای محاسبه آن از فرمول محاسبه حجم مکعب استفاده می‌شود و برای محاسبه مخازنی که به شکل استوانه هستند، از فرمول محاسبه استوانه‌ای استفاده می‌شود.

۲. محاسبه حجم مخزن استوانه‌ای عمودی

فرمول محاسبه حجم مخزن استوانه برابر است با:

V = π × r × r × H

توضیحات متغیرها:

r = شعاع قاعده (cm)
H = ارتفاع (cm)
V = حجم (cm³ → تقسیم بر ۱۰۰۰ → لیتر)

مثال:

قطر = 100 cm → شعاع r = 50 cm

ارتفاع = 200 cm

محاسبه:

V = 3.14 × ۵۰ × ۵۰ × ۲۰۰
V = 1,570,000 cm³
V ≈ ۱,۵۷۰ لیتر

محاسبه حجم مخزن مکعبی ایستاده

۳. محاسبه حجم مخزن استوانه‌ای افقی (تانکر خوابیده)

فرمول حجم کامل:

V = π × r × r × L

توضیحات متغیرها:

r یا R = شعاع قاعده (cm)
L = طول استوانه (cm)
h = عمق پرشدگی (cm)

مثال حجم کامل:

شعاع r = 50 cm

طول L = 200 cm

V = 3.14 × ۵۰ × ۵۰ × ۲۰۰

V = 1,570,000 cm³

V ≈ ۱,۵۷۰ لیتر

محاسبه حجم مخزن استوانه افقی

۴. محاسبه حجم مخزن استوانه‌ای عمودی (تانکر ایستاده)

فرمول:

V = π × r × r × H

توضیحات متغیرها:

r = شعاع قاعده (cm)
H = ارتفاع (cm)

مثال:

r = 30 cm
H = 90 cm

V = 3.14 × ۳۰ × ۳۰ × ۹۰

V = 254,340 cm³

V ≈ ۲۵۴ لیتر

محاسبه حجم مخزن استوانه عمودی

۵. محاسبه حجم مخزن کپسولی (افقی یا عمودی)

فرمول:

V = (π × r × r × H) + (4/3 × π × r × r × r)

توضیحات متغیرها:

r = شعاع نیم‌کره‌ها (cm)
H = ارتفاع یا طول استوانه مرکزی (cm)

مثال:

r = 40 cm
H = 100 cm

V = (3.14 × ۴۰ × ۴۰ × ۱۰۰) + (۴/۳ × ۳.۱۴ × ۴۰ × ۴۰ × ۴۰)

V = 502,400 + 268,093
V ≈ ۷۷۰,۴۹۳ cm³
V ≈ ۷۷۰ لیتر

محاسبه حجم مخزن کپسولی

۶. محاسبه حجم مخزن بیضی شکل

فرمول:

V = π × a × b × H

توضیحات متغیرها:

a = شعاع بزرگ بیضی (cm)
b = شعاع کوچک بیضی (cm)
H = ارتفاع (cm)

مثال:

a = 60 cm
b = 40 cm
H = 100 cm

V = 3.14 × ۶۰ × ۴۰ × ۱۰۰

V = 753,600 cm³

V ≈ ۷۵۴ لیتر

محاسبه حجم مخزن بیضی

۷. محاسبه حجم مخزن کروی (گرد)

فرمول:

V = 4/3 × π × r × r × r

توضیحات متغیرها:

r = شعاع (cm)

مثال:

r = 50 cm

V = 4/3 × ۳.۱۴ × ۵۰ × ۵۰ × ۵۰

V = 523,333 cm³

V ≈ ۵۲۳ لیتر

محاسبه حجم مخزن کروی

۸. محاسبه حجم مخزن مخروطی (قیفی)

فرمول:

V = 1/3 × π × r × r × H

توضیحات متغیرها:

r = شعاع قاعده (cm)
H = ارتفاع مخروط (cm)

مثال:

r = 40 cm
H = 100 cm

V = 1/3 × ۳.۱۴ × ۴۰ × ۴۰ × ۱۰۰

V ≈ ۱۶۷,۴۶۷ cm³

V ≈ ۱۶۷ لیتر

محاسبه حجم مخزن قیفی

عوامل مؤثر در محاسبه حجم مخزن آب

در گذشته مخازن تولید نمی‌شدند، بلکه ساخته می شدند! به این نحو که سازندگان مخازن یا همان تانکرسازی‌ها آن را از جنس فلز، گالوانیزه و بتن می‌ساختند، در نتیجه محاسبه حجم دقیق مخزن هنگام ساخت اهمیت زیادی پیدا می‌کرد؛ اما امروزه با کمتر شدن کاربرد این نوع از مخازن و حتی منسوخ شدن آنها به دلیل تولید مخزن پلی اتیلن که هم قالب های استانداردی دارند و هم تنوع فوق العاده ای دارند اندازه گیری حجم آن اهمیت گذشته را ندارد. ضمن اینکه در حال حاضر، قانون تهیه مخزن آب در ساختمان و از طرف قانون نظام مهندسی در کشور نیز پیگیری می‌شود.

برای انتخاب و محاسبه حجم مناسب مخزن ذخیره آب، باید چند نکته کلیدی را در نظر گرفت:

• تعداد مصرف‌کنندگان: هرچه جمعیت یا تعداد واحدها بیشتر باشد، حجم مخزن باید بزرگ‌تر انتخاب شود.
• میزان مصرف روزانه: در ساختمان‌های مسکونی معمولاً بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ لیتر برای هر نفر در نظر گرفته می‌شود؛ اما در صنایع یا کشاورزی این مقدار بسیار بالاتر است.
• روزهای ذخیره‌سازی: معمولاً ۱ تا ۳ روز ذخیره در نظر گرفته می‌شود تا در زمان قطعی یا افت فشار آب مشکلی پیش نیاید.
• نوع کاربری: ساختمان‌های صنعتی، تجاری یا دامداری به حجم بیشتری نسبت به واحدهای مسکونی نیاز دارند.
• فضای نصب مخزن: گاهی فضای موجود، نوع و شکل مخزن (افقی، عمودی، استوانه‌ای یا مستطیلی) را تعیین می‌کند.
• کیفیت و فشار آب شهری: در مناطقی با قطعی یا افت فشار، باید ظرفیت بیشتری در نظر گرفته شود.
• ذخیره اضطراری و آتش‌نشانی: برخی ساختمان‌ها مثل بیمارستان یا برج‌ها نیاز به مخزن بزرگ‌تر برای شرایط اضطراری دارند.

قیمت مخازن بر اساس حجم

قیمت مخازن آب ارتباط مستقیمی با ظرفیت و حجم آنها دارد؛ به‌طور معمول هرچه حجم مخزن بیشتر باشد، هزینه نهایی نیز افزایش می‌یابد. مخازن کوچک‌تر برای مصارف خانگی یا آپارتمانی گزینه‌ای اقتصادی محسوب می‌شوند، در حالی که مخازن بزرگ‌تر برای واحدهای صنعتی یا کشاورزی به دلیل نیاز به مواد اولیه بیشتر و طراحی مقاوم‌تر، قیمت بالاتری دارند. علاوه بر حجم، عواملی مانند تعداد لایه‌ها، کیفیت پلی‌اتیلن و برند تولیدکننده نیز در تعیین قیمت نقش دارند. برای اطلاع دقیق از نرخ‌های به‌روز می‌توانید به بخش قیمت روز مخازن بر اساس حجم مراجعه کنید که اطلاعات جامع و مقایسه‌ای ارائه می‌دهد.

از سوی دیگر، بررسی قیمت روز مخازن بر اساس حجم به شما کمک می‌کند تا انتخابی متناسب با بودجه و نیاز واقعی داشته باشید. به‌عنوان مثال، اگر مصرف آب شما محدود است، خرید مخزن با حجم متوسط می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد و همچنان نیازتان را برطرف کند. در مقابل، برای پروژه‌های بزرگ‌تر بهتر است به سراغ مخازن حجیم‌تر بروید، حتی اگر قیمت بالاتری داشته باشند، زیرا در بلندمدت از نظر کارایی و دوام مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهند بود. توجه به این نکات هنگام خرید، مانع از پرداخت هزینه‌های اضافی و انتخاب نادرست می‌شود.

نرم افزارهای محاسبه حجم مخزن آب آنلاین

یک روش دیگر، استفاده از محاسبه‌گرهاست به نحوی که می‌توانید از آنها برای محاسبه حجم مخزن آب استفاده کنید. بدین منظور در ادامه ۵ نرم‌افزار محاسبه‌ی حجم آب مخزن را به شما معرفی می‌کنیم:

• Tank Volume Calculator (محاسبه حجم متداول‌ترین اشکال تانکرها)
• Calculator Shop (محاسبه حجم مفید مخزن)
• Water Tank Size Calculator (محاسبه انواع ظرفیت مخازن)
• AVD Mass And Volume Calculator (نرم‌افزاری قدرتمند برای اندازه‌گیری و محاسبه حجم و جرم اجسام سه بعدی مانند مخازن و تانکر آب)
• از طریق این لینک http://www.zhitov.ru/fa/tank1 می توانید به صورت آنلاین به محاسبه حجم آب مخزن بپردازید.

سؤالات متداول

آیا فرمول محاسبه حجم مخزن گازوئیل با آب فرق دارد؟

خیر. حجم مخزن یکسان است، اما وزن مخصوص (چگالی) مایع متفاوت خواهد بود.

بهترین و سریع‌ترین روش محاسبه حجم آب داخل تانکر چیست؟

استفاده از محاسبه حجم مخزن آنلاین که در ابتدای این مقاله قرار داده‌ایم.