تانکر یا مخزن چرخ‌دار ؛ انواع ، اجزای سازنده ، کاربرد

تانکر چرخ‌دار (به انگلیسی: Wheeled Water Tank) یک نوع مخزن ذخیره‌سازی است که با استفاده از چرخ‌های بکار رفته در زیر مخزن، قابل جابجایی است. این مخازن حمل و نقل آسان انواع مایعات و مواد، طراحی شده‌ است و کاربردهای متعددی دارند. یکی از کاربردهای تانکر چرخ‌دار برای موارد صنعتی، کشاورزی، باغداری، بیمارستان‌ها، بازیافت و مدیریت پسماند و غیره است. مزیت اصلی این مخازن، قابلیت جابجایی آسان، صرفه‌جویی در زمان و نیرو است. در این مطلب، قصد داریم تا در مورد مخزن یا تانکر چرخ‌دار به طور مفصل صحبت کنیم.

تانکر آب چرخ‌دار برای حمل و نقل

مخزن چرخ‌دار

مخزن یا تانکر چرخ‌دار، برای ذخیره و جابجایی آب یا سایر مواد، برای مصارف آبیاری، ساختمان‌سازی و کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مخزن برای انواع پروژه‌های عمرانی و پُر کردن انواع استخر کاربرد دارد و در ابعاد و ظرفیت‌های مختلف تولید و ساخته می‌شود. از جمله تانکرهای چرخ‌دار، می‌توان به نوع ساخته شده با ورق‌های ژئوممبران و گالوانیزه اشاره داشت که برای ذخیره آب مناسب هستند.

اجزای اصلی تانکر چرخدار

تانکرهای آب چرخدار از چهار جزء اساسی تشکیل شده‌اند که هر کدام نقش حیاتی در عملکرد کلی آن‌ها دارند. در ادامه به بررسی این اجزا می‌پردازیم:

۱. مخزن

مخزن یا تانکر، ظرف اصلی است که آب در آن ذخیره می‌شود. وجود این مخزن برای ایجاد یک منبع آب چرخدار ضروری است و باید به گونه‌ای طراحی شود که قادر به نگهداری حجم مناسب آب باشد.

۲. شاسی تانکر چرخدار

شاسی، کفی است که تانکر روی آن قرار می‌گیرد و چرخ‌ها به زیر آن متصل شده‌اند. این شاسی باید از مواد مقاوم ساخته شود تا بتواند وزن مخزن پر از آب را به‌خوبی تحمل کرده و آن را به‌راحتی جابه‌جا کند.

۳. چرخ‌ها

تانکرهای آب چرخدار معمولاً با دو یا چهار چرخ طراحی می‌شوند. تعداد چرخ‌ها به حجم مخزن بستگی دارد: تانکرهای با ظرفیت کمتر از ۴۰۰۰ لیتر معمولاً از چرخ نیسان استفاده می‌کنند، در حالی که مخازن بزرگ‌تر از چرخ خاور بهره می‌برند. برای تانکرهای با حجم بالا، چهار چرخ معمولاً نصب می‌شود، در حالی که تانکرهای کوچک‌تر به دو چرخ نیاز دارند.

۴. اتصال‌دهنده‌ها

دو نوع اتصال‌دهنده در تانکر وجود دارد. اولی اتصالات میان مخزن و شاسی است که مانع از سقوط تانکر می‌شود. دومی یراق است که شاسی را به وسیله نقلیه متصل می‌کند و امکان حرکت تانکر را فراهم می‌آورد. برای این منظور، نیروی محرکه از طریق اتصال شاسی به وسیله‌هایی مانند وانت، مخزن نیسان یا تانکر زیرکامیونی تأمین می‌شود.

اجزای فرعی تانکر چرخ‌دار شامل جعبه، گلیکر، چراغ ترمز و… است. اجزای اصلی تانکر چرخ‌دار، برای ساخت این مخزن ضروری است، اما اجزای فرعی را در صورت نیاز می‌توان بر روی آن نصب کرد.

معمولا برای حمل این مخازن از ماشین‌های باری و تراکتور استفاده می‌شود. با توجه به وزن مخزن و مایع داخل آن باید کِشنده مناسب برای حمل این مخازن را انتخاب کرد.

به طور مثال: یک مخزن ۲۰۰۰ لیتری چرخ‌دار به صورت معمول از مخزن، شاستی مخزن، محورها، چرخ‌ها و مالبند ساخته می‌شود. هر کدام از این موارد نیز اجزای دیگری را تشکیل می‌دهند که شامل ورق، سایز ناودانی، شاسی، نوع چرخ‌ها و لاستیک‌ها، تعداد چرخ‌ها و… همه به ظرفیت مخزن بستگی دارد. به طور مثال: برای مخازن هزار لیتری و دو هزار لیتری، از یک محور و دو چرخ استفاده می‌شود و برای مخازن ۴ ، ۵ و ۶ هزار لیتری، از چهار چرخ و دو محور استفاده می‌شود.

تانکر یا مخزن چرخ‌دار

انواع مخازن چرخ‌دار

تانکر آب چرخ‌دار به طور کلی از نظر جنس در انواع: مخازن پلی اتیلن، فلزی و کامپوزیتی تولید یا ساخته می‌شود.

مخازن چرخ‌دار از نظر شکل عمدتا به صورت افقی یا خوابیده و به صورت مخزن بیضی است و از نظر لیتراژ در انواع:

ظرفیت‌های مخزن آب چر‌خ‌دار:

• مخزن ۱۰۰۰ لیتری
• مخزن ۲۰۰۰ لیتری
• مخزن ۳۰۰۰ لیتری
• مخزن ۴۰۰۰ لیتری
• مخزن ۵۰۰۰ لیتری
• مخزن ۶۰۰۰ لیتری
• مخزن ۱۰۰۰۰ لیتری

کاربردهای مخزن آب چرخ‌دار

مخزن آب چرخدار به عنوان یک ابزار کاربردی برای حمل آب در فواصل کوتاه شناخته می‌شود. این تانکرها به دلیل طراحی خاص خود، قابلیت جابه‌جایی آسان در محیط‌های ناهموار را دارند که اصلی‌ترین ویژگی این مخازن است، (همانند مخازن آسان رو یا اسلیم تانک که برای جابجایی و عبور از مسیرهای صعب العبور مناسب است). از این رو، استفاده‌های متنوعی از آنها به عمل می‌آید:

• تامین آب مزارع و زمین‌های کشاورزی: این تانکرها برای آبیاری مزارع و محصولات کشاورزی بسیار مناسب هستند.
• پُر کردن استخرها: استفاده از مخزن آب چرخدار برای پر کردن استخرها به آسانی امکان‌پذیر است.
• تأمین آب دام و طیور: آب‌رسانی به دام‌ها و پرندگان یکی از کاربردهای اصلی این مخازن است.
• پروژه‌های ساختمانی: در پروژه‌های عمرانی، تامین آب مورد نیاز برای کارهای مختلف از جمله بتن‌ریزی، ضروری است.
• آبیاری فضای سبز: این تانکرها به آبیاری پارک‌ها، خیابان‌ها و فضاهای سبز شهری کمک می‌کنند.
• تأمین آب شیرین برای خانوارها: در برخی مناطق، مخزن آب چرخدار می‌تواند نیاز آب شیرین خانوارها را برطرف کند.
• کارگاه‌ها و کارخانه‌ها: برای تامین آب مورد نیاز تجهیزات و نظافت، این تانکرها به کار می‌روند.

نحوه جوشکاری مخزن چرخ‌دار

برای جوشکاری مخازن چرخ‌دار با دستگاه‌های جوشکاری صنعتی، معمولا از الکترود پوششی (روش SMAW‌) استفاده می‌شود. بدین منظور ، الکترود نمره ۱/۱۶ اینچ یا ۲.۵ میلیمتر از نوع قلیایی ۶.۱۳ مناسب است.

مخزن قرار گرفته بر روی تریلی یا شاسی، از مواد مختلفی ساخته می‌شود و به طور معمول از ورق‌های گالوانیزه، فولادی یا استیل ساخته می‌شود. برای موارد آشامیدنی، بهداشتی و خانگی بدنه داخلی مخزن، در صورت نیاز با رنگ اپوکسی پوشش‌دهی می‌شود.

شاسی و سیستم هدایت، یکی از مهمترین بخش‌های تولید مخازن چرخ‌دار است. برای تولید مخازن فلزی چرخ‌دار، متریال و مواد اولیه برای ساخت شاسی، پس از محاسبه حجم مخزن و بار آن مشخص می‌شود. شاسی مخازن چرخ‌دار به صورت تک یا چند محور قابل تولید است. در ساخت شاسی از ناودانی، قوطی، تیرآهن فولادی استفاده می‌شود و محور دستگاه مورد نظر جهت حرکت و کشش دستگاه است.

مخزن نیسانی (مناسب برای پشت نیسان وانت)

بیشتر بخوانید

نکات مهم در زمان خرید مخزن چرخ‌دار

نکات مهم در زمان خرید این مخازن شامل انتخاب ظرفیت مناسب، ضخامت، تعداد چرخ‌ها و نوع مایع ذخیره‌سازی است که باید در نظر گرفته شود. با توجه به این موارد، تانکر چرخ‌دار به عنوان یک ابزار کارآمد و ضروری در حمل و نقل مایعات، به ویژه آب، شناخته می‌شود و می‌تواند به بهبود فرآیندهای مختلف در صنایع و کشاورزی کمک کند.

• انتخاب ظرفیت مخزن
• ضخامت
• تعداد چرخ
• سایز لاستیک
• مایع در نظر گرفته شده برای ذخیره‌سازی (به طور مثال: اگر مخزن برای حمل آب در نظر گرفته شده باشد، باید از ورق گالوانیزه ساخته شود و اگر برای حمل سوخت باشد، باید از ورق سیاه ساخته شود.)